Αφηγήσεις
Στήν ενότητα αφηγήσεις θα δημοσιεύνται μικρές ιστορίες απο το παρελθόν της Φτέρης, που θα μας τις εμπιστευθείτε προς δημοσίευση.
Αφηγήσεις
-
Αφηγήσεις 47
Βιβλιοχαρτοπωλείο ο παράδεισος
H μάθημα ενάρετου εμπορίου από ένα ζεύγος βιβλιοχαρτοπωλών του ‘50 Του Γιώργου Ι. Κωστούλα Αγαπητοί συγχωριανοί και φίλοι αφιερώνω το παρακάτω κείμενο, εν είδει μνημοσύνου, σε όλους τους τυπικούς και άτυπους δασκάλους μας και γενικώς τους μεγαλύτερούς μας, που με τη σοφία τους και, κυρίως, το παράδειγμά τους συνετέλεσαν στην ανάδειξη ό,τι καλού έχουμε μέσα μας. Σημείωση: Οι πραγματικοί πρωταγωνιστές του κειμένου είναι το ζεύγος Αναστάσιου Κύρκου, συγχωριανοί μας που διατηρούσαν σπουδαίο βιβλιοχαρτοπωλείο για δεκαετίες στη Λαμία. Οι Φτεριώτες αναγνώστες της ανάρτησης, που θα διαβάσουν το κείμενο, καλούνται να αντικαθιστούν το όνομα «Παραδείσης» του κειμένου με το «Κύρκος». [Πρώτη δημοσίευση στην Καθημερινή και στο Capital.gr με τους τίτλους: «Βιβλιοχαρτοπωλείο ο παράδεισος» και «Μάθημα ενάρετου εμπορίου από ένα ζεύγος βιβλιοχαρτοπωλών του ‘50»,... -
Μπ’σκάρ μι φασούλια!!!!
Η γιορτή του Μιχάλη Γ. Τάμπου, το γραμμόφωνο, η κότα, το τσίπουρο και το ποδήλατο. 1956-1957 είμαστε συμμαθητές στην τελευταία τάξη, την ογδόη, στο Γυμνάσιο Σπερχειάδας, Βασ. Δ. Σταμοκώστας, Μιχ. Γεωρ. Τάμπος και Γεώρ. Κων. Μπαλέσσας. Ο γράφων έχει ξεμείνει από όλη την παλιά φρουρά των φτεριωτών, γύρω στα 45 παιδιά, άλλοι τελείωσαν, άλλοι διέκοψαν, άλλοι πήγαν στη Λαμία και άλλοι στο ιδιωτικό Μακρακώμης. Η παλιά θορυβώδης ζωή στη συνοικία των φτεριωτών (Παγκράτι την είχαμε ονομάσει) ,στο δυτικό άκρο της Σπερχειάδας, έπαψε να υπάρχει. Ξέμεινα εγώ, ο Τάκης Γεωρ. Κολοκύθας, ο Μήτσος Κ... -
Μήπως σφύρ’ξις Μήτρου μ’;
Πολλές αναφορές κατά καιρούς έχουν γίνει για τους μετανάστες της Αμερικής ιδιαίτερα κατά τις πρώτες τρεις 10ετίες του 1900, στη διάρκεια των οποίων η Ελλάδα αναζωογονήθηκε και επούλωσε πολλές πληγές από τους διαρκείς πολέμους.α). Κάποιο απ’ αυτά τα χωριατόπαιδα εργάστηκε σκληρά αρκετά χρόνια εκεί, έκανε προκοπή, σπίτια, οικογένεια και ήρθε στην ευχάριστη θέση, κάποια στιγμή, να καλέσει και τον αδερφό του από το χωριό να του δείξει την άλλη ζωή στη μακρινή πλούσια Χώρα.Όταν με το καλό ο αδερφός έφθασε στο σπίτι του ευημερούντα αδερφού, βρέθηκε σε τελείως άλλον κόσμο. Άρχισε ο αδερφός του για να... -
Στο μαγαζί του Γιάννη Γεωρ. Κωστούλα
Αφήγηση Γεωρ. Ι. Κωστούλα 2016. Είναι 10ετία του 1960. Ο μπαρμπα-Γιάννης με την θειά Ειρήνη έχουν αγοράσει στον Άμπλα Παλαιοβράχας ένα ωραίο ποτιστικό χωράφι. Χρόνιος καημός των Φτεριωτών ν’ αποκτήσουν ποτιστικά χωράφια Μεταξύ των προϊόντων που καλλιεργούν, σημαντική προτίμηση έχουν και τα κηπευτικά που, λόγω της επάρκειας νερού, η προκοπή τους είναι εξασφαλισμένη.Οι αχλαδιές και τα κηπευτικά είναι στην πρώτη γραμμή και φέρνουν ζεστό χρήμα στο ταμείο τους, ιδιαίτερα από τη Λαϊκή του Καρπενησίου, τώρα μάλιστα που ο μπαρμπα_Γιάννης απέκτησε αγροτικό αυτοκίνητο και δίπλωμα οδήγησης.Τ’ απογεύματα που καταστάλαζαν στο σπίτι, δεν παρέλειπαν ν’ ανοίγουν το μαγαζάκι τους, που είχε απ’ όλα, και κατά προτίμηση τα φρέσκα κηπευτικά και φρούτα.Απ’ έξω στον μικρό αύλειο χώρο και κάτω από τον γεροπλάτανο κάποιοι χωριανοί τόριξαν στο χαρτοπαίγνιο για να περνάει η ώρα. Μεταξύ των παικτών και ο απότακτος λοχαγός του 1935-36 Αλέξανδρος Κλεφτοδήμος, τον οποίον τιμητικά τον αποκαλούσαν Καπετάνιο.Ο μαγαζάτορας έχει στήσει κιόλας δυο – τρία τελάρα με τα φρέσκα... -
Οι Σταμοκωσταίοι και το κρασί
Γεώργιος Κων. Σταμοκώστας. (Παρατσούκλι: Γιωργάνας ή Γκλάβας ή Αμήν 1912-23/6/1987) «Γενικά οι Σταμοκωσταίοι ανήκαν στους λάτρεις του κρασιού. Τιμούσαν το αγαθό που πρωτοευλόγησε ο Χριστός κατά υπερβολικό πολλές φορές τρόπο. Πίστευαν στα λόγια του Γαλιλαίου (Ιταλός αστροφυσικός) ότι: Η ΓΗ ΚΙΝΕΙΤΑΙ, αλλά δυσκολεύονταν να το καταλάβουν και γιαυτό συμπλήρωναν: ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΙΕΙΣ ΚΡΑΣΙ!! Κατά την εφαρμογή του πειράματος πέραν από την απόλαυση, ήταν απαραίτητη και η φιλοσοφία, οι μικροαντεγκλίσεις για ψύλλου-πήδημα, τα πειράγματα και υπονοούμενα, αλλά και η εξομολόγηση των προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο καθένας. Ήταν το μέσον που τους αντάμωνε, η καταφυγή, η... -
Αφήγηση Γεωρ. Δημητρ. Σταμοκώστα
Στα πλαίσια των οικογενειακών μας συζητήσεων, συχνά αναφερόμαστε σε δύσκολες και μίζερες εποχές της οικογένειάς μας και ημών των ιδίων.Στην προκειμένη περίπτωση συγκράτησα δυο περιπτώσεις που μου είπε ο Γιώργος (Μαλίτος το παρατσούκλι του) οι οποίες λίγο πολύ έχουν ως εξής:α). Κάποια μέρα ο πατέρας με πήρε μαζί του στο χωράφι, στην Ιτιά, να βοηθάω στις δουλειές Ήμουνα στα 13 μου και έδειχνα να έχω πρόωρη ανάπτυξη.Ήρθε η ώρα να βάλουμε κάτι στο στόμα μας. Έχουμε μαζί μας λίγο γελαδίσιο τυρί στο κλειδοπίνακο (ξύλινο στρογγυλό χειροποίητο τύπου τάπερ) και λίγες ελιές θρούμπες στην πετσέτα, με... -
Η «παλιννόστηση» της επιταγμένης ντοριάς φοράδας μας
Αφήγηση Βασίλειος Δ.Σταμοκώστας Η «παλιννόστηση» της επιταγμένης ντοριάς φοράδας μας, Σεπτέμβριος 1949 και τα φιλοζωικά συναισθήματα των ανθρώπων. Κατά την περίοδο του Ανταρτοπολέμου ο Στρατός έκανε επιτάξεις αλογομούλαρων και ημιονηγών για τη μεταφορά οπλισμού, τροφίμων και τραυματιών σε μέρη που δεν τα πατούσαν αυτοκίνητα.Το Κέντρο Επίταξης ήταν η Υπάτη, όπου οι κάτοχοι του ζώου, το παρέδιδαν και έπαιρναν από την αρμόδια επιτροπή ένα αποδεικτικό πιστοποιητικό με τα χαρακτηριστικά του ζώου. Ο πατέρας μου είχε δυο φοράδες και επέταξαν τη μία, την νεώτερη.Μετά τη λήξη του οδυνηρού αυτού πολέμου ειδοποιήθηκε να πάει στην Υπάτη να την παραλάβει. Κάποιοι από τους συγχωριανούς εκεί ενημερώθηκαν ότι το ζώο τους σκοτώθηκε ή ψόφησε και θα πάρουν από το Κράτος άλλο... -
Η γιαγιά μου η Καλομοίρα.
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Τη γιαγιά μου - τη γυναίκα του παππού μου του Τσιφτο-Κώτσιου - την έλεγαν Καλομοίρα. Ήταν το γένος Μπαρτσιώκα, αδερφή του Μπαρτσιωκο-Βαγγέλη!! Γυναίκα αθυρόστομη που δεν άφηνε τίποτα να πέσει κάτω, με χιούμορ που έσπαγε κόκκαλα και χοντρές πλάκες που άφησαν εποχή. Δυό απ αυτές τις πλάκες μου τις είχε διηγηθεί - ο μακαρίτης - ο Μακρο-Κωστάκης. 1η. Γλίνα μ΄ αλάτ΄!!!! Ηταν μια βροχερή μέρα πριν τον πόλεμο. Η Καλομοίρα κατέβαινε απ την Ανω Φτέρη με φορτωμένο το γάϊδαρό της και για να μη βραχούν τα πράγματα που είχε φορτωμένα είχε ρίξει από πάνω μια μαντανία. Αυτή είχε μια ζακέτα πάνω απ το κεφάλι της για να μη βρέχεται. Παραδόξως έρχονταν από το δρόμο των Ελληνικών κι όχι απ το δρόμο της Κοκκορής που έρχονταν συνήθως. Μπήκε στο χωριό και άρχισε να φωνάζει!! - Αλάαααατ!!! Γλίνα μ αλάααατ!!! (Δηλ. Αλάτι!! Ανταλλάσσω... -
Διάφορες αφηγήσεις Φτεριωτών
Αφήγηση: Δημ. Γ. Τσιτούρα (1916-13/6/1993) Στο νοσοκομείο «Σωτηρία», είναι χειρουργημένος και πήγα να τον επισκεφθώ. Γενομένης σχετικής συζήτησης για ιδιαιτερότητες των συγχωριανών μας διασαφηνίζει: Την εποχή που ήταν πρόεδρος του χωριού ο Νίκος Παταργιάς, μπαίνοντας μια μέρα στο μαγαζί του Κουμπουρλή (Χρήστου Λαγού), απευθύνει χαιρετισμό στους θαμώνες: Χαιρετώ το μεγαλείον! και ιδιαιτέρως τον Γεώργιον του Κ. Ο Γεώργιος του Κ. ήταν ο παππούς του Γιώργου, Κούλας, Ανδρέα και Μαρίας. Ο δεύτερος Πλιάτσικας Γεώργιος ήταν του Δημ. και άνδρας όπως είπαμε της Βαγγέλως (Τουμπανίνας) και ο τρίτος ήταν του Σπύρου, ο κατά το παρατσούκλι του Ζιακούλας, ο οποίος τόσο αυτός, όσο και ο Τούμπανος δεν είχαν κάνει παιδιά. «Αξιοσημείωτο είναι ότι πέθαναν και οι τρεις σε δυο χρόνια μέσα. Ο του Κ. Το 1958, ετών 86, ο του Σπύρου 1956, ετών 73 και του Δημ. 1958, ετών 65». Μιας και ο λόγος για... -
Αφήγηση Δημητρίου Γεωρ. Σταμοκώστα
Διάφορες διαχρονικές αφηγήσεις Δημητρίου Γεωρ. Σταμοκώστα (1904-31/12/1997) α). Το όργωμα των χωραφιών γινόταν με ξυλάλετρο, με βόδια ή με αλογομούλαρα. Για το σαλάγημα των βοδιών – αγελάδων οι γεωργοί χρησιμοποιούσαν ένα σιδερένιο αιχμηρό, από τη μια μεριά, όργανο σαν κλαδευτήρι που το ονομάζανε «β’ κέντρα ή φ’ κέντρα» ήτοι: βουκέντρα (βου κέντρα), ενώ το αλώνισμα μόνο με άλογα κατά προτίμηση πεταλωμένα. Όπως θυμήθηκα από τις πρώτες 10ετίες του 1910 τα αλώνια ήταν σε κοινόκτητο χώρο πρώτα στα Βαρκά εκεί που είναι το σταυροδρόμι και το πηγάδι και αργότερα στον Ξεριά. Το πηγάδι το κτίσανε κάποιοι Κοντοδημαίοι από το Νικολίτσι το 1917. β). Για την είσπραξη του φόρου των αγροτικών προϊόντων προσέρχονταν από πλευράς Αρχών, ένας χωροφύλακας, με φουστανέλα, και ένας... -
Αυλοκόλακας ή ..Βρυκόλακας ???
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Ήταν προς το τέλος του 1977. Μόλις είχα τελειώσει το Εξατάξιο τότε Γυμνάσιο Σπερχειάδος και ήμουν ακόμη στο χωριό. Ήταν Νοέμβριος και προεκλογική περίοδος, για τις δεύτερες μετά τη Μεταπολίτευση εκλογές. Τα απογεύματα, όταν δεν έπαιζα μπάλα στην πλατεία, πήγαινα και βοηθούσα στο καφενείο του ξαδέρφου μου του Γιάννη Καραγιάννη. Εκεί ήμουν και εκείνο το σούρουπο όταν κατέφθασε μια λευκή Janguar και κατέβηκε μια γυναίκα ξανθιά με άσπρη γούνα με την παρέα της 2-3 ακόμη άτομα. Ήταν όπως έμαθα μετά, η Τζούλια Τσιριμώκου – Πιμπλή (κόρη του παλιού πολιτικού Ηλία Τσιριμώκου), υποψήφια Βουλευτής με το κόμμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Μπήκε στο καφενείο και χαιρέτησε όλους τους Φτεριώτες που ήταν εκεί. Κάθησε σ ένα τραπέζι και άρχισε να μιλάει για τις εκλογές και την υποψηφιότητά της. Εγώ δεν... -
Αφήγηση Κων/νου Γεωρ. Τσατσαρή
Κων/νος Γεωρ. Τσατσαρής (1899 -16/3/1992) Σύμφωνα με αφηγήσεις των γονιών του Γεωργίου και Πηνελόπης Τσατσαρή:α). Στο Σχολείο τα μεγαλύτερα παιδιά κούρευαν τα μικρότερα με τη φροντίδα τού δάσκαλου για ευνόητους λόγους υγιεινής και απαλλαγής από τις ψείρες, περίοδος 1880 - 1900 περίπου. β). Όπου το σπίτι Τσίφτη σήμερα, διατηρούσε μαγαζί ο αδελφός τού παπα-Γιώργη Σακελλάρη, ο Αναγνώστης. Το όνομα Αναγνώστης, καθιερώθηκε γιατί διάβαζε πάντοτε αυτός τον Απόστολο στην εκκλησία, καθώς και άλλα κείμενα που το τυπικό της εκκλησίας όριζε για ανάγνωση, όπως τον Εξάψαλμο, το Κοντάκιο, τον Οίκο, το Μηνολόγιο κ.α.Ο Αναγνώστης λοιπόν αυτός, κατά τους θερινούς μήνες έκανε το δάσκαλο, τόσο στα παιδιά που έμεναν στην Επάνω Φτέρη, όσο και σ’ αυτά που έστελναν οι γονείς τους από την Κάτω Φτέρη (περίοδος 1870 και μετά), χρησιμοποιώντας για αίθουσα διδασκαλίας το χαγιάτι του Αγίου Γεωργίου, που ήταν στο βορινό μέρος της εκκλησίας, η οποία κτίστηκε ως γνωστό το 1843.Τότε που οι ιστορικοί πρόγονοί... -
Ο Ευρυπίδης και το …. φάντασμα!!
Αφήγηση Κώστας Τσίφτης Ο Ευρυπίδης ήταν Φτεριώτης !!!!. Ευρυπίδης Αρκούδας, ήταν το όνομά του. Είχε γεννηθεί με σύνδρομο Down και ως εκ τούτου την προστασία του την είχε αναλάβει ο μεγαλύτερος αδερφός του ο Αλέκος και η Ευδοξία η σύζυγος του Αλέκου.. Έμεναν μαζί στην Αθήνα, αλλά κάθε Ιούνιο, μόλις τελείωναν τα σχολεία, ανέβαιναν όλοι μαζί στο χωριό. Το τέλος των μαθημάτων στο σχολείο και ο ερχομός του Ευρυπίδη στο χωριό, σηματοδοτούσε και το καλοκαίρι. Εκείνη την εποχή (τέλος 10ετίας 1960) στα μαγαζιά του χωριού υπήρχαν 2 ηλεκτρόφωνα (μάρκας ΑΜΙ αν θυμάμαι καλά). Το ένα ήταν στο μαγαζί του Χαράλαμπου Κωστούλα και το άλλο... -
Ο μισεμός
( ξενιτεμός - εκπατρισμός ) Αφήγηση από Αλεξάνδρα Νικ. Μακρή το γένος Ευαγ. Σακελλάρη 13-6-1987 Φτέρη. Ως γνωστό κατά τις πρώτες 10ετίες 1900 το μεταναστευτικό ρεύμα προς την πλούσια Αμερική ήταν ιδιαίτερα διογκωμένο. Κατά δεκάδες τα ελληνόπουλα από κάθε χωριό ταξίδευαν από διάφορα λιμάνια της Ελλάδας και της Ευρώπης προς τη Μεγάλη Χώρα. Συνήθιζαν, παραμονές της αναχώρησής τους ν' ανταμώνουν σε κάποιο μαγαζί ή σπίτι με τις οικογένειές τους και να γλεντάνε μέχρι πρωίας. Πού τότε τα ηλεκτρονικά μέσα μουσικής να συμβάλλουν με τους δυνατούς τους ήχους στη συγκινητική μεγάλη εκδήλωση του χωρισμού; Μερικοί απ' αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ στην Πατρίδα, αφήκαν τα κοκαλά τους στην ξένη γη. Η εν λόγω γηραιά θειά Αλεξάνδρα (1900 - 29/8/1996) θυμάται ένα απ' τα τραγούδια που τραγουδούσαν τα, για την ξενιτιά, παιδιά: «Φύτρωσε στη βιτρινίτσα πού ναι τά μορφα κορίτσια που με βάλανε στη μέση να φιλήσω ποια μ' αρέσει. Να φιλήσω τη Βασίλω που ναι κόκκινη σα μήλο να... -
Δώδεκα Κοντογιανναίοι δεκατρείς ταμπουράδες
«Δώδεκα Κοντογιανναίοι δεκατρείς ταμπουράδες (παροιμία)» Η καταλειφθείσα νοοτροπία των Πασάδων και οι Αγνοί Πατριώτες. Με την ευκαιρία της πρόσφατης έκδοσης του βιβλίου μου: «ΟΙ ΣΤΑΜΟΚΩΣΤΑΙΟΙ, ΠΑΠΠΟΝ ΠΡΟΣ ΠΑΠΠΟΝ, ΔΥΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΑ ΔΕΝΔΡΑ», χρησιμοποίησα ορισμένα κομβικά ιστορικά στοιχεία του χωριού, που αναφέρονται κυρίως στην ιστορία των τιμηθέντων πρόσφατα ηρώων προγόνων μας Τριαντάφυλλου Κατσούδα και Νίκου Φτέρη, με την ανέγερση των προτομών τους. Θεώρησα χρέος μου, αυτά να γίνουν γνωστά σε όσους ήρθαν, έρχονται και θάρθουν, όχι μόνον στους απογόνους των Σταμοκωσταίων, αλλά σε όλους τους φτεριώτες και Έλληνες πατριώτες, μέσα και από το παρόν άρθρο: 1ον). Ο ακούραστος Φτεριωλάτρης, ερευνητής - «τρυποφράχτης» - συγχωριανός μας Σπύρος Βασιλείου Παπακώστας, συμπληρώνει τη σύνθεση της ιστορίας του χωριού μας, με ένα αξιόλογο ιστορικό χρονικό, που έλαβε χώρα το 1843 στον ναΐσκο του Αγίου Δημητρίου, στα τότε «Καλύβια», όπου το σημερινό χωριό Φτέρη. Είναι γνωστό ότι το 1843 το τότε Στράτευμα, δια των στρατηγών Καλλέργη και Μακρυγιάννη... -
Το πέταγμα του ορτυκιού
Αφήγηση Δημήτριος Βασ.. Θραψίμης Τα παλιά τα χρόνια όταν οι παρακάτω Φτεριώτες ήταν νεαροί, συναντήθηκαν στο κυνήγι. Ο Τάσος Κουκούλης (Γατσανο-Τάσος το παρατσούκλι του και άριστος κυνηγός!!!), με τον Ανδρέα Λαγό (Λαγ-Αντρέας το παρατσούκλι του). Κάθισαν κάτω από ένα δέντρο να ξεκουραστούν και να συζητήσουν πως πήγε το κυνήγι της ημέρας . -Τι έγινε Τάσο? -Όλα καλά Ανδρέα. -Πως πήγε το κυνήγι σήμερα?? Τάσο χτύπησες τίποτα ; -Χτύπησα ένα λαγο, 5-6 τρυγόνια και καμιά δεκαριά ορτύκια απαντάει ο Τάσος. -Μπράβο Τάσο και τα αεταίρια τους ; (συντρόφους – ταίρια τους) -Μερικά ναι . -Εσύ τι έφτιαξες Ανδρέα χτύπησες τίποτα ? -Τι να χτυπήσω ρε Τάσο???, Αυτά τα άχρηστα τα ορτύκια πετιόντε (πετάνε) αλάνταβα και σ’ κόβνε το αίμα….!!!!!! Αυτή ήταν η συζήτηση του Λαγ-Αντρέα και του Γατσανο-Τάσου!!!.- ... -
Τι καιρός είναι αυτός
Αφήγηση Δημήτριος Βασ. Θραψίμης Ο Νίκος Τσούστας ήταν γιος του Τσούστα του Γραμματοδιδάσκαλου Ένας άνθρωπος ήσυχος, και νηφάλιος . Παντρεύτηκε μια κοπέλα από την Κουτσούφλιανη, την οποία έστελνε καθημερινά και έβοσκε καμιά δεκαριά γίδια που είχαν. Του άρεσε πολύ η κολτσίνα, έπαιζε τακτικά και ΠΡΟ-ΠΟ, και είχε κερδίσει κάνα δυο φορές λίγα λεφτά. Το ΠΡΟ-ΠΟ το κατέθετα εγώ στη Μακρακώμη όπου κατέβαινα κάθε μέρα λόγω της δουλειάς μου. Ένα βράδυ στη ταβέρνα της Νίκης τα είχε ψιλοκοπανίσει και μόλις μπήκα μέσα ήθελε σώνει και καλά να με κεράσει γιατί αισθανόταν υποχρέωση που του κατέθετα το ΠΡΟ-ΠΟ. Κάποια στιγμή σηκώθηκε, ζήτησε συγγνώμη για να πάει για κατούρημα . Όλη η πελατεία τότε του μαγαζιού πήγαινε για κατούρημα απέναντι στη μάντρα της Χαρίκλειας Τσατσαρή, γιατί δεν... -
Σφαιρηδόν κατεβαίνω …… Σωρηδόν ανεβαίνω
Αφήγηση Ευάγγελος Κων/νου Τσίφτης Προπολεμικά, περίπου το 1938-1939, το καφενείο του Ηλία Καραγιάννη στη Φτέρη ήταν γεμάτο κόσμο. Εγώ τότε ήμουνα περίπου 10-12 χρονών και έκανα το γκαρσόνι στο καφενείο, αφού τη μεγαλύτερη αδερφή μου την Ελένη την είχε παντρευτεί ο Ηλίας Καραγιάννης. Σ΄ένα τραπέζι κάθονται ο Βάγιας Καραγιάννης και ο Βαγγέλης Παταργιάς (ο επονομαζόμενος και «Μαύρος») και πίνουν τσίπουρα. Είχαν πιεί αρκετά, και κάποια στιγμή άρχισαν να λογομαχούν!!! Ο Βάγιας κάποια στιγμη του είπε «δεν είσαι άντρας ρε» και ο Βαγγέλης θίχτηκε και απάντησε: «ποιος εγώ?? Εγώ ρε μπορώ να πάω τώρα και να πηδήξω μέσα στο πηγάδι». [τότε δεν υπήρχε νερό στα σπίτια και ο κόσμος έπινε νερό από πηγάδια και πηγές. Ένα πηγάδι ήταν στην κατηφόρα λίγο πιο κάτω από το σπίτι του Γρηγόρη Καραγιάννη και πάνω από το σπίτι του Θανάση Κύρκου. Σήμερα είναι σκεπασμένο με τσιμέντο κάτω από το δρόμο]. Τον άκουσαν και άλλοι στο καφενείο και έβαλαν... -
Αλάτι στο κρεμμύδι
Αφήγηση Δημήτριος Βας.Θραψίμης Ο ΠετσαλοΜήτρος είχε 7 παιδιά .Μια μέρα τα πήρε όλα μαζί του και πήγαν να σκαλίσουν το αμπέλι. Η μικρότερη κόρη η Κούλα, ήταν πολύ μικρή για τέτοιες δουλειές, και απλά πήγε μαζί τους για να είναι παρέα με τα αδέλφια της. Το μεσημέρι κάθισαν να φάνε ψωμί με κρεμμύδι ,τίποτα άλλο δεν είχαν. Όπως άρχισαν να τρώνε, ο ΠετσαλοΜήτρος είδε έναν χωριανό τους να πηγαίνει προς το αμπέλι του ,και επειδή τα μεγαλύτερα κορίτσια του ήταν σε ηλικία γάμου τους είπε να πάνε να συνεχίσουν το φαγητό τους μέσα στον αχυρώνα που είχαν δίπλα στο αμπέλι, για να μην δει ο χωριανός τους πόσο φτωχικό ήταν το τραπέζι τους. Όπως έτρωγαν τα παιδιά στον αχυρώνα και ο ΠετσαλοΜήτρος συζήταγε με τον χωριανό τους από έξω, ακούγετε η μικρή η Κούλα να φωνάζει. -Πω πω τι έπαθα…αντι να αλατίσω το κρεμμύδι ,αλάτισα το το ψωμί μου …..!!!!!! Έτσι φανερώθηκε στον μουσαφίρη το πόσο φτωχικό ήταν το τραπέζι τους. Αυτή η κουβέντα της μικρής Κούλας έγινε σήριαλ ανάμεσα στα... -
Πάντα τα μαύρα να φορεί, ποτέ του να μην ξυριστεί
Αφήγηση Ευάγγελος Κων/νου Τσίφτης Προπολεμικά η Φτέρη είχε δυό παππάδες !!! Ηταν ο Παπα-Γιώργης Σακελλάρης και ο Παπα-Κώστας Παπαφωτίου (Θανασούλας). Το καλοκαίρι ο Παπα-Γιώργης λειτουργούσε στον Αη-Γιώργη της Ανω Φτέρης όπου και παραθέριζε και ο Παπα-Κώστας- στην Αη-Δημήτρη. Στην Άνω Φτέρη όμως ήταν ο πολύς κόσμος και επομένως ο Παπα-Γιώργης είχε και τα πολλά έσοδα, αφού τότε οι παπάδες δεν είχαν μισθό αλλά μόνο τα τυχερά τους (αργότερα με νόμο του Πλαστήρα θεσπίστηκε να πληρώνονται από το κράτος). Ο Παπα-Κώστας που ειχε και οικογένεια με μικρά παιδιά το καλοκαίρι είχε πολύ λίγα τυχερά !!! Κάποιο καλοκαίρι λοιπόν, από τον Αη-Δημήτρη έλειψε το λάδι!!!! Κάποιος το είχε πάρει και δεν υπήρχε ούτε για να ανάψουν τα καντήλια!! Ο πατέρας μου ο Τσιφτο-Κώστας, ήταν επίτροπος στον Αη-Δημήτρη. Μετά από πιέσεις των χωριανών και των Επιτρόπων, ανέφεραν την έλειψη λαδιού στον Παπα-Κώστα και τον έπεισαν να …. αφορίσει το δράστη!!!!! Τι να κάνει και ο... -
Το συμβάν θεωρείτε λήξαν
Αφήγηση Δημήτριος Β.Θραψίμης Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 Μια Κυριακή πρωί στη εκκλησία της Λευκάδας μπήκε ένας ψηλός μελαχρινός άντρας με κυνηγητικά ρούχα και με το δίκαννο στον ώμο. Ήταν ο Γυμνασιάρχης Τσάκας ,θεολόγος από το Μαυρίλο,που εκείνη την εποχή υπηρετούσε στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας. Σταμάτησε μπροστά στο παγκάρι, άναψε ένα κερί ,έβγαλε το καπέλο του, κατέβασε το δίκαννο από τον ώμο, και παρακάλεσε τους επιτρόπους να αφήσουν το καπέλο και το δίκαννο κάπου πίσω από το παγκάρι μέχρι να τελειώσει η θεια λειτουργία. -Καλημέρα Γυμνασιάρχα ,μείνετε ήσυχος θα σας φυλάξουμε εμείς τα πράγματα σας . Είπαν οι επίτροποι και ο Γυμνασιάρχης τράβηξε για το ψαλτήρι μιας και ήταν και ψάλτης στην εκκλησία. Ο Άρχων Ιεροψάλτης του παραχώρησε τη θέση του από σεβασμό ,και άρχισαν να ψάλουν μαζί. Όταν άρχισε να ψάλει το χειρουβικό ο κ.Γυμνασιάρχης ίδρωσε και έβγαλε το μαντήλι του για να σκουπιστεί. -Κύριε Γυμνασιάρχη το πρόσωπο σας γέμισε... -
Στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας
Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Τη δεκαετία του ’50 μαθητές του Γυμνασίου Σπερχειάδας οι Δημ.Θραψίμης του Βασ. ,Γιάννης Σπανός του Ευαγγ. και Τάσος Σπανός, αδελφός του Γιάννη. Δύσκολα χρόνια ,πείνα και δυστυχία. Για να μπορούν να πληρώνουν οι πατεράδες μας το ενοίκιο κάθε μήνα ,επειδή ήμασταν και κουμπάροι,μας νοίκιασαν ένα δωμάτιο στη Σπερχειάδα ,ιδιοκτησίας Κων/νου Σπανού από την Φτέρη. Το εν λόγο κτήριο είχε τρία δωμάτια των 20-25 τ.μ το καθένα .Ήταν κτισμένο με πλίθες, το ταβάνι ήταν με δέντρινα καδρόνια κακοπελεκημένα, και από πάνω σκεπασμένο με κεραμίδια. Το πάτωμα στρωμένο με χώμα, και όχι καλά ισιασμένο. Μια ξύλινη πόρτα, και ένα παράθυρο μικρό. Το δεύτερο δωμάτιο ακριβώς ίδιο με το δικό μας το είχαν νοικιασμένο ο Γεωργ.Βασιλείου και ο αδελφός του Κώστας από τη Κουτσούφλιανη. Το τρίτο δωμάτιο ,ίδιο με τα άλλα το είχε νοικιασμένο ο Δημήτριος Σπανός ,Γυμναστής στο Γυμνάσιο Σπερχειάδας, αδελφός του ιδιοκτήτη του κτιρίου. Φρεσκοπαντρεμένος ο Γυμναστής με δικά του χρήματα... -
Ο παρδαλοκοκκινωπός κόκορας
Αφήγηση Δημήτριος Β.Θραψίμης Ένα απόγευμα πίναμε καφέ με τον Γιώργο Νταλιάνη τον δάσκαλο . Εκείνη την ώρα πέρναγε ο Κωστας Μπακατσέλος ,με τον οποίο ήταν συμμαθητές στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας ( μακαρίτες πλέον και οι δύο ) Τον φωνάζει ο δάσκαλος να τον κεράσουμε καφέ και του λέει κάποια στιγμή . -Πες μας ρε Κώστα πως έγινε τότε με τον κόκορα του Γουνόπουλου; Ο Κώστας αφού γέλασε άρχισε…. Ο Γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Σπερχειάδας κ.Γουνόπουλος ( μαθητές του εμείς ), στο παζάρι της Σπερχειάδας αγόρασε ένα κόκορα για να τον σφάξει και να τον μαγειρέψει. Ο κόκορας αυτός ήταν τροφαντός, είχε ένα παρδαλοκόκκινο χρώμα,και καθώς τον πήγαινε σπίτι άρχισε να λαλάει. Άρεσε αυτό στον κ.Γυμνασιάρχη , και όχι μόνο δεν τον έσφαξε ,αλλά κάθε πρωί τον τάιζε στη χούφτα του καλαμπόκι ,και μόλις έτρωγε άρχιζε να λαλάει. Το Σαββατοκύριακο ήρθα στο χωριό ,έβαλα σε μια σακούλα καλαμπόκι ,και τη Δευτέρα το πρωί που έλειπε στο σχολείο ο... -
Οι σωφεραίοι και ….ο Φτεριώτης Charles Bronson
Οι σωφεραίοι και ….ο Φτεριώτης Charles Bronson !!! (εκ του γαλλικού Le sofeur /οδηγός) Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Ήταν Μάρτης του 2011, όταν ανέλαβα τη διοίκηση στο Αστυνομικό Τμήμα Μακρακώμης. Μετά από λίγες μέρες, όταν βγήκα για καφέ στην πλατεία, με πλησίασε ένας ηλικιωμένος κύριος, με χαιρέτησε και μου ευχήθηκε καλή επιτυχία στα καθήκοντά μου. Τον θυμήθηκα!!! Ήταν ο Νίκος Κατσαδούρος!!! Οδηγός του ΚΤΕΛ στα λεωφορεία των 32 θέσεων, που τη 10ετία του 70, όταν είμαστε μαθητές Γυμνασίου, κάθε πρωΐ στις 07.00΄, μας έπαιρναν από το χωριό μας, τη Φτέρη, και μας πήγαιναν στο Γυμνάσιο στη Σπερχειάδα και το μεσημέρι στις 14.30΄ μας ξανάφερναν στο χωριό. Τον ρώτησα τι κάνει και φάνηκε να εκπλήσεται!! - Με γνωρίζεις? με ρώτησε. - Πολύ καλά!! του απάντησα και του εξήγησα από πού τον... -
Ένα Σαββατόβραδο στη Φτέρη
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Πρίν μερικές μέρες, ήμουν στο χωριό. Σούρουπο Σαββατόβραδου και είπα να περπατήσω λίγο στον κεντρικό δρόμο. Ανοιχτό είναι το μαγαζί του Λάμπου στην Πλατεία, στο ισόγειο του σπιτιού του Λαγκοράνη. Μέσα είναι 5-6 άτομα και ο Ηλίας Κοντογιάννης (Καρυαμπάς) στην ψησταριά. Στο δρόμο έξω, ερημιά!! Δεν κυκλοφοράει άνθρωπος!!! Μια από τα ίδια και στο καφενείο του Καραγιάννη !! Κι εδώ 8-10 άτομα!! Άλλοι παίζουν χαρτιά κι άλλοι βλέπουν τηλεόραση. Από εδώ και πέρα, μέχρι την αποθήκη του Συνεταιρισμού ερημιά!!!! Δε συνάντησα άνθρωπο!!! Πόσο άλλαξε το χωριό μας!!!! Πόσο ρήμαξε!!! Κι όμως πρίν κάμποσα χρόνια το χωριό έσφυζε από ζωή!!!! Η σκέψη μου ασυναίσθητα γύρισε πίσω . Σαββατόβραδο. Αρχές της 10ετίας του ΄70 !!! Στην Πλατεία που ακόμη ήταν με ψιλό χαλίκι, τα παιδιά έπαιζαν μπάλλα... -
Τ΄ αυγό και το λάβδανο
Αφήγηση Δημ.Βασ.Θραψίμης Ο Κώστας Λαγός ( ο Γουμενο-Κώστας, γιος της Γουμενο-Γιάνναινας) όταν η μάνα του είχε ένα εντερικό πρόβλημα φώναξε τον Πετσαλο-Μήτρο που ήταν πρακτικός νοσοκόμος ,να εξετάσει τη μάνα του και να του πει τι να κάνει για να γίνει καλά. Την εξέτασε ο Πετσαλο-Μήτρος και λέει στον Γουμενο-Κώστα . -Πάρε ένα αυγό και πήγαινε στο μαγαζί του Κουμπουρλή. Δώστου το και πες να σου δώσει λάβδανο. Τα υπόλοιπα παιδιά ήταν μικρά ,φώναζαν και μάλωναν .Για να ησυχάσουν τότε τους λέει η Πετσαλο-Μήτραινα -Μη φωνάζετε γιατί αν δεν ενεργηθεί η μάνα σας, θα πεθάνει και θα μείνετε ορφανά!!!! Λούφαξαν τότε τα μικρά γιατί φοβηθήκαν πολύ Ο Γουμενο-Κώστας πήρε το αυγό και κίνησε για το μαγαζί του Κουμπουρλή Στο δρόμο συγκινημένος έκανε συνέχεια το σταυρό του και έλεγε. -Παναγία’μ κάνε να βγει (να ενεργηθεί) η μανα’μ και από μένα ότι θέλ’ς. Όπως ανέβαινε το δρόμο δίπλα από τα Αρκουδέικα σκόνταψε ,του... -
Με πιάνει Λύχρα
Αφήγηση: Δημήτριος Βασ. Θραψίμης Η Γιάνναινα ( γυναίκα του Γουμενο-Γιάννη ) είχε ένα δερματικό πρόβλημα, και της πρότεινε η γιαγιά μου η Πετσαλο-Μήτραινα να την πάει στα Λουτρά της Παλιοβράχας ,που ήταν ιδανικά για δερματικές παθήσεις. Τότε υπήρχαν δωμάτια για ενοικίαση στα Λουτρά ,μαγαζιά ,ακόμα και Φαρμακείο,και πήγαινε πολύς κόσμος από τις γύρω περιοχές για ιαματικά λουτρά. Κάθισαν μερικές μέρες ,και ύστερα πήγε ο Πετσαλο-Μήτρος και τις έφερε στη Φτέρη. Την άφησαν στο σπίτι της και μετά πήγαν οι Πετσαλαίοι στο δικό τους. Ύστερα από 2-3 μέρες πήγε η Πετσαλο-Μήτραινα να δει τι κάνει η Γουμενο-Γιάννενα. -Τι καν’ς θειά??? Σ΄ πέρασε η φαγούρα ?? -Δεν μ΄ πέρασε παιδάκι’μ !!! -Και τι καν’ς θειά ?? Το ξυώ το ξυώ ( το ξύνω ) και με πιάνει Λύχρα (άγνωστη λέξη ) !!!!... -
Σήκω βρε χαλμούκι
Αφήγηση Δημ.Βασ.Θραψίμης Ο παπά-Κώστας Παπαφωτίου ( πατέρας του Θανασούλα) έμενε στον Κλειτσό. Ο παπά-Κώστας ήταν άξιος λειτουργός της πίστης μας, αλλά είχε και μια από τις καλύτερες φωνές στη ψαλτική. Στη Φτέρη ειχαμε και τον ΠετσαλοΜήτρο ,ο όποιος ήταν ο καλύτερος ιεροψάλτης όλης της περιοχής. Ο Δεσπότης όταν ήθελε να επισκεφθεί κάποιο χωριό της περιοχής ,έπαιρνε πάντα αυτούς τους δυο για να λειτουργήσουν μαζί του. Γέρασε ο παπά-Κώστας ,χήρος όπως ήταν ,τα παιδιά του είχαν φύγει από το χωριό ,αρρώστησε μια μέρα και τα μεσάνυχτα μην αντέχοντας άλλο πήγε στο σπίτι το Πετσαλέικο, όπου κοιμόταν ο Ηλίας Πετσάλας. Χτύπησε το παράθυρο αλλά ο Ηλίας δεν ξύπναγε. Φωνάζει τότε ο παπά-Κώστας: -Σήκω βρε χαλμούκι θα πεθάνω απόψε….!!! -Σήκω να μου βάλεις ποτήρια….!!! Και η απάντηση του Ηλία…. -Παππούλη σύρε πέθανε και έρχομαι…..!!!!... -
Γαρδίκης απεβίωσεν
Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Ο Γαρδίκης ο προύχοντας του Γαρδικίου είχε ζητήσει από το παπα-Κώστα Παπαφωτίου, και τον ΠετσαλοΜήτρο όταν πεθάνει να πάνε να ψάλλουν στη κηδεία του. Όταν αρρώστησε βαριά ο Γαρδίκης,πήρε τηλέφωνο εδω στη Φτέρη η γυναίκα του,και ειδοποίησε αυτούς τους δυο ότι ο αντρας της είναι βαριά αρρώστος, και να είναι ετοιμοι αν πεθάνη να ερθουν επάνω στο Γαρδίκη να τον ψάλλουν. Πέρασαν αρκετές μέρες περιμένοντας να τους ειδοποιήσουν για τον θάνατο του Γαρδίκη,αλλά ειδοποιήση δεν είχαν. Πήγαν τότε στο μαγαζί του Κουμπουρλή που είχε το μοναδικό τηλέφωνο στη Φτέρη, πήραν τηλέφωνο στο Γαρδίκη και ρωτάει ο παπα-Κώστας Παπαφωτίου : -Γα-γα..ρδίκης απεβίωσεν η όχι ; Η απάντηση ηταν αρνητική. Αυτό γινόταν για αρκετές μέρες. Κάποια στιγμή τους ειδοποιήσαν ότι τελικά ο Γαρδίκης απεβίωσεν…..!!! Μπήκαν καβάλα σε δύο άλογα και με... -
Ο Υπνοβάτης
Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Με τον ξάδελφο μου τον Μητσάκη,ο οποίος είναι δυο χρόνια μικρότερος από μένα ,μας έστελνε ο πατέρας μου (ο μπάρμπα-Βασίλης ) όταν εγώ ήμουν γύρω στα 15, να νυχτοβοσκήσουμε τα άλογα στο κάμπο, για να μην τρώνε το έτοιμο τριφύλλι που είχαμε στους αχυρώνες . Φάγαμε για βράδυ στο σπίτι, πήραμε τα άλογα, και ξεκινήσαμε για το κάμπο .Στο δρόμο συζητάγαμε για φαντάσματα ,για υπνοβάτες, και άλλες τέτοιες ιστορίες . Όταν φτάσαμε στον Ξηριά, στο ύψος τις αχυρώνας του Μπαλαφούτη, εκεί όπως ήταν ο δρόμος ,δεξιά υπήρχε μια τούφα ( χαμόκλαδα ) Ξαφνικά βλέπουμε την ΖουκοΧαραλαμπίνα ( μητέρα του Λάκη και Βασίλη Σταμοκώστα,) καβάλα σε ένα μουλάρι που τον φώναζαν Μάρκο . Μαύρος ο Μάρκος ,μαύρα ρούχα η ΖουκοΧαραλαμπίνα ,ο Μητσάκης που ήταν και μικρότερος από μένα δεν κατάλαβε ότι ήταν η Χαραλαμπίνα, γιατί εκείνη τη στιγμή πήγε να στρίψει από το δίπλα μονοπάτι . Την είδε με την... -
Γάμος στη Φτέρη μέσα στον Εμφύλιο
Αφήγηση Ιωάννη Καραγιάννη και Δημήτρη Αρκούδα + Είμαστε στο καλοκαίρι του 1948 μέσα στον Εμφύλιο!! Μέσα στη φτώχεια και την καταστροφή!!!!! Η ζωή όμως συνεχίζετε, και στη Φτέρη γίνεται αρραβώνας.!!!! Ο Φτεριώτης Χαράλαμπος Γεωργόπουλος (Αι’λο-Χαράλαμπος το παρατσούκλι του, και το σπίτι του ήταν το τελευταίο στο δρόμο για την Άνω Φτέρη) αρραβώνιαζε την αδελφή του Ανθούλα με κάποιον από τον Μώλο. Το γλέντι γίνεται στο σπίτι του Αι’λο-Χαράλαμπου στον Κλειτσό ( τότε ο κόσμος για να πάει στήν Ανω Φτέρη πήγαινε απο το μονοπάτι στον Κλειτσό ) Παρ' όλες τις άσχημες συνθήκες, το ψητό,το κρασί και τα όργανα δεν λείπουν από το γάμο. Συμπτωματικά εκείνη τη μέρα περνούσαν ψηλότερα στο βουνό, οι Φτεριώτες Βασίλης Α. Παπακώστας (Καντηλάκης), και Γρηγόρης Κουκούλης , αντάρτες του Δ.Σ, πηγαίνοντας σε κάποια αποστολή. Άκουσαν... -
Ο αφελής ζήτουλας στη Γερμανία του 1960-1962
Αφήγηση Βασ.Δ.Σταμοκώστας (Φτέρη, καφενείο Καραγιάννη 25/1/2017) Βρισκόμαστε καταμεσής του Χειμώνα και οι λιγοστοί χωριανοί που συναθροίζονται στο μοναδικό καφενείο του χωριού βρίσκουν την ευκαιρία για λίγες αναδρομές – αφηγήσεις απ’ τα παλιά. Μεταξύ των άλλων τό ’φερε η κουβέντα, πού αλλού, και για τα μνημόνια, τη Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τον γερμανικό λαό, πως κατάφερε μετά δυο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους, που προκάλεσε η ίδια, να είναι και πάλι ηγέτιδα δύναμη στην Ευρώπη κ.λπ. Κατά γενική διαπίστωση αυτό το οφείλει στην νοοτροπία του λαού της, που αγαπάει την πατρίδα του και είναι... -
Χρόνια δύστυχα – Χρόνια τυραννισμένα
Αφήγηση Βασίλειος Δημ.Σταμοκώστας Θα μπορούσε κανένας να ονοματίσει τα κατοχικά και μετακατοχικά χρόνια με, πέραν των άλλων, τους βαρείς χειμώνες, και με αφορμή τις φετινές πολικές θερμοκρασίες. Χαρακτηριστικά θυμάμαι το Χειμώνα του 1945, όντας 8 χρονών, που περίπου το 75% των σπιτιών και αχυρώνων του χωριού είχαν γίνει στάχτη κατά την πυρπόληση των χωριών από τους Γερμανούς στις 15/8/1944. Τι απελπισία, τι καημός, τι αγανάκτηση, για τους ολετήρες της ζωής των δύστυχων κατοίκων της Δυτικής Φθιώτιδας και της Ελλάδας μας γενικότερα. Τι να προλάβει ο καθένας να συμμαζέψει από γεννήματα. Τριφυλλοσπόρια, καλαμπόκια, σταφύλια, σπορά γρασιδιών και σιτηρών και που να τ’ αποθηκεύσει αφού οι αχυρώνες είχαν καεί μαζί με τα σπίτια, λίγοι ήταν οι τυχεροί που τα γλύτωσαν και όσοι είχαν στον κάμπο καλύβες. Δεν έφθανε αυτό! Έπρεπε, πριν πιάσει ο καιρός να κόψει και να... -
Θέρος και αλώνισμα στη Φτέρη
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Την εποχή που υπήρχαν οι πατόζες, ο θερισμός γίνονταν μόνο με το χέρι. Με τα δρεπάνια!!!!Τότε καλλιεργούνταν όλα τα χωράφια που είχαν οι κάτοικοι της Φτέρης παντού. Έσπερναν σιτάρια όχι μόνο στα χωράφια του κάμπου αλλά ακόμα και στην Ανω Φτέρη. Σήμερα όλα αυτά τα χωράφια, αν δεν έχουν ήδη γίνει δάσος, σίγουρα είναι εδώ και πολλά-πολλά χρόνια ακαλλιέργητα!!!!Ο πατέρας μου έσπερνε σιτάρι περίπου τα 4-5 στρέμματα από το χωράφι μας στην άνω Φτέρη (σε πρόσφατο τοπογραφικό διαπίστωσα ότι είναι περίπου 10 στρέμματα. Ίσως το μεγαλύτερο κτήμα στην Ανω Φτέρη!!) Έσπερνε επίσης και ένα άλλο χωράφι που είχαμε πιο ψηλά από την Ανω Φτέρη στην περιοχή «Γερο-Δήμου»Έρχονταν για 3-4 μέρες ο ξάδερφός του ο Τσιόγκας Βασίλης (96 ετών σήμερα) με τη φοράδα του και ένα μουλάρι, για να τα οργώσουν, να τα σπείρουν και να τα σβαρνήσουν!!!! Όλα με κόπο!! Όλα με το χέρι!!! Λίπασμα δεν υπήρχε... -
Το συσσίτιο στο Δημοτικό σχολείο της Φτέρης
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Σεπτέμβριος του 1965 που πήγα στην Α΄ Δημοτικού!!! Πού αλλού?? Στο 3θέσιο Δημοτικό Σχολείο της Φτέρης, που είχε τότε 108 παιδιά!!!! Κάθε μέρα πηγαίναμε στο σχολείο έχοντας μέσα στην τσάντα μας και από ένα κυπελάκι με χερούλι. Ήταν τσίγκινο ή εμαγιέ!!! Βλέπετε τότε δεν υπήρχαν τα πλαστικά!! Στο κυπελλάκι αυτό, η μαγείρισσα του σχολείου, η Κουκούλη Τασία, μας έβαζε το πρωϊνό μας, που πότε ήταν γάλα και πότε τσάϊ του βουνού. Τα είχε βράσει πρωΐ - πρωΐ στο μαγειρείο που ήταν στο Βόρειο μέρος της Δυτικής αίθουσας του σχολείου, προς τη μεριά του Αη-Βασίλη. Το τσάϊ πίνονταν. Το γάλα όμως που ήταν από γάλα σκόνη, είχε μια περίεργη απαίσια γεύση!!! Σήμερα αμφιβάλω αν θα το έπινε κανείς!!! Μας γέμιζαν λοιπόν τα κυπελάκια, παίρναμε απ το πανέρι 1-2 φέτες ψωμί ο καθένας και στα όρθια το πίναμε έξω από το μαγειρείο. Δίπλα στον όχτο, ήταν ένα αυλάκι απ όπου... -
Τα σκατζοχέρια
Αφήγηση Ιωάννης Η. Καραγιάννης Είχα μια σκύλα που είχε ειδικότητα στα σκατζοχέρια. Την λέγαμε Tσιτσιολίνα γιατί κουνιόταν πολύ. Όταν έβρισκε τον σκαντζόχοιρο τον γκλαφούναγε και δεν τον άφηνε να βγει απ τη φωλιά του. Πήγαινε λοιπόν η γυναίκα μου η Ρωξάνη, με ένα κουβά πλαστικό ,τον έπιανε και τον πέταγε στη καρότσα του αγροτικού αυτοκινήτου για να μην μπορεί να φύγει.Ένα βράδυ έβγαλε 6 εκεί πίσω από το σπίτι μου. Δεν μας άφηνε να κοιμηθούμε η μαγκούφα… Την άλλη μέρα ήρθαν κάτι γύφτοι στη Φτέρη και πούλαγαν πεπόνια. - Άμα σου δώσω 6 σκατζοχέρια, πόσα πεπόνια θα μου δώσεις? λέει η Ρωξάνη. Γυάλισε το μάτι του γύφτου μόλις άκουσε για σκατζοχέρια. - Θα σου δώσω πολλά λέει ο γύφτος… - Πόσα? του λέει η Ρωξάνη. - Θα σου δώσω δέκα πεπόνια. - Μπα είναι λίγα!!! Θα μου... -
Το … δεκαρολόϊ
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Πρίν λίγο καιρό, αποφάσισα να τακτοποιήσω το υπόγειο του σπιτιού μου στη Φτέρη, γιατί ήταν «πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι»!!!! Ανοίγοντας μιά από τις πολλές χαρτοκούτες, για να δώ τι έχει μέσα, βρήκα ένα μικρότερο χάρτινο κουτί, από κουραμπιέδες Υπάτης «Κεραμίδα», σχεδόν γεμάτο με …. δεκάρες και εικοσάρες!!!! Έμεινα αποσβολωμένος να τις κοιτάζω. Γυάλιζαν στο φώς που τις χτυπούσε!!! Ήταν απομεινάρι της παιδικής μου ηλικίας. Όταν μικρό παιδί έπαιζα με τα άλλα παιδιά δεκαρολόϊ, ανάμεσα στα κυπαρίσσια της Φτέρης δίπλα στη Ηρώο. Η σκέψη μου γύρισε πολλά χρόνια πίσω. Στις αρχές της 10ετίας του 1970. Εκείνη την εποχή όλα τα παιδιά του χωριού, είχαμε και παίζαμε με σιδερένιες μπίλιες από ρουλεμάν ή μεγάλους γυάλινους βώλους. Όσο για λεφτά, κυκλοφορούσαν άφθονες τρύπιες δεκάρες και εικοσάρες!!! Ας ήταν καλά τα κάλαντα!!! Από το Γυμνάσιο της Σπερχειάδας γυρνούσα κάθε μέρα στο χωριό με το σχολικό λεωφορείο στις 14.30΄. Το πώς γινόταν να έχω φάει, διαβάσει και... -
Ο Σινεμάς
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Από τις αρχές της 10ετίας του 60, μέχρι περίπου τις αρχές της 10ετίας του 80, στη Φτέρη, κάθε Σαββατόβραδο είχε κινηματογράφο!!! Στο καφενείο του Καραγιάννη έπαιζαν κινηματογράφο οι Ντζουναίοι. Τα αδέρφια Κων/νος και Βασίλης Ντζούνας, από τη Σπερχειάδα. Ο ένας έπαιζε στη Φτέρη και ο άλλος πήγαινε στην Παλιοβράχα. Το επόμενο Σαββατόβραδο άλλαζαν χωριό. Τους θυμάμαι που έρχονταν με ένα τρίκυκλο λαδί χρώματος, μοτοσακό Zundapp, που στην καρότσα του είχαν την κινηματογραφική μηχανή και τις ταινίες σκεπασμένες με ένα μουσαμά. Αργότερα έρχονταν με ένα κίτρινο VW κλειστό (κλούβα). ¨Όπως έμπαινε το αυτοκίνητο στο χωριό φώναζε από το μεγάφωνο το έργο που θα έπαιζε, τα ονόματα των πρωταγωνιστών και την ώρα έναρξης. Έστηνε τη μηχανή πάντα, σ΄ένα τραπέζι μπροστά από το ψυγείο του καφενείου και απέναντι (εκεί που είναι σήμερα η τηλεόραση) άπλωνε από άκρη σε άκρη ένα άσπρο σεντόνι για οθόνη και οι καρέκλες του καφενείου έμπαιναν στη σειρά για να χωρέσουν περισσότερα άτομα. Το... -
Η … κατ’νάρα !!!!!!
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης (εικόνες και μνήμες από τη Φτέρη των 10ετιών 1960 & 1970) Ο Κυρτσο-Μήτσος ήταν Φτεριώτης. Κυρίτσης Δημήτριος ήταν το όνομά του. Ήταν ένας φτωχός γεράκος, κοντός με μουστάκι και τραγιάσκα, κι ένα κόκκινόμαυρο σακκούλι κρεμασμένο στον ώμο του, από το οποίο πάντα φαινόταν η λαβή μιας κλαδευτήρας. Θυμάμαι που πάντα φορούσε λαστιχένια παπούτσια. Πότε γαλότσες και πότε (όταν ήταν στεγνός ο τόπος), κοντά μέχρι τον αστράγαλο. Αυτός έμενε στον Κυρτσο-μαχαλά, ψηλά το χωριό και είχε λίγα γίδια (20-25 μαζί και 2-3 τράγους) που τα έβγαζε κάθε μέρα για βοσκή. Φτωχό, αγροτικό κυρίως χωριό η Φτέρη, που έσφυζε όμως από ζωή. Βέβαια υπήρχαν και οικογένειες που ασχολούνταν με την κτηνοτροφία. Αυτές όμως ήταν λίγες (περίπου 10-15 σ΄όλο το χωριό) και τα μαντριά ήταν μέσα στο χωριό, δίπλα στα σπίτια των ιδιοκτητών με όλα τα επακόλουθα!!! Το κάθε σπίτι έπρεπε να έχει ή να παράγει τα απαραίτητα, ακόμη κι όσοι δεν είχαν κοπάδι, είχαν 2-3 γίδες,... -
Ο ….. Τσιλιμπόκας
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης «Μπροστά πάει ο Λαγγοράνης, πίσω ο Τσιλιμπόκας!!! Αϊντε τιριντάχ – τιριντάχ- τιριντάχ !!! Πρρρρ - Πρρρρρ!!!!! Α, στο διάλο Τσιλιμπόκα !!!!» Φτέρη. Πρώτα χρόνια της 10ετίας του 1970. Εκείνη την εποχή, στη Φτέρη υπήρχαν πάρα πολλά παιδιά. Πέρα από αυτά που πήγαιναν στο (εξατάξιο) Γυμνάσιο και κάθε μέρα γέμιζαν ένα λεωφορείο 32 θέσεων, στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού φοιτούσαν πάνω από 80 παιδιά!!! Το παιχνίδι στην Πλατεία του χωριού κάθε απόγευμα, κρατούσε μέχρι αργά το βράδυ. Τουλάχιστον μέχρι να βαρεθούμε ή μέχρι να πέσει το σκοτάδι, ώστε να μην είναι δυνατή η συνέχειά του. Τα παιχνίδια που παίζαμε: κυνηγητό, κρυφτό, Indeal, γουρούνα, σκατόλια, τσελίκα και φυσικά μπάλα. Πολλή μπάλα !!! Όταν βέβαια …...ΕΙΧΑΜΕ ΜΠΑΛΑ !!!!! Δηλαδή, όταν δεν μας την έσχιζε με το ξυράφι, ο Γραμματέας της Κοινότητας, ο Γιάννης Σπανός, επειδή πολλές φορές η μπάλα πήγαινε με δύναμη περνώντας από την ανοιχτή ξύλινη εξώπορτα, μέσα στο παλιό... -
Κάποτε τ΄ Αη-Γιαννιού !!!
Αφήγηση Τσίφτης Βασ.Κω/νος - Καλησπερά-να σου Για- βρέ Γιάννο μου!!!! - Καλώς τα παλληκάρια !!! ……. ……. ……. Τ΄ Αη-Γιαννιού αύριο !!! Τελειώνει το 12ήμερο κι αρχίζουν τα σχολεία. Η μνήμη γυρίζει αρκετά χρόνια πίσω. Σα σήμερα το βράδυ, τα παιδιά της Φτέρης πήγαιναν στα σπίτια που είχαν Γιάννη και τραγουδούσαν το Γιάννο, δηλαδή τα κάλαντα που άρχιζαν με το παραπάνω δίστιχο. Τώρα πλέον δεν πάει κανένας !!! Χάθηκε και αυτό το έθιμο μέσα στο χρόνο!!! Κρίμα !!!!! Αυτά τα κάλαντα ήταν ιδιόρρυθμα. Παρ΄όλο που προσπαθώ να τα θυμηθώ, θυμάμαι μόνο κάποιο μικρό απόσπασμα. Τέλος πάντων, το να ψάξω να τα βρώ ολοκληρωμένα, είναι μια άλλη ιστορία. Πρόπερσι μόνο, τέτοια μέρα, που είμαστε 3-4 άτομα στο καφενείο και πίναμε... -
Ο αρκουδιάρης !!!
Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Ήρθε στο χωριό ο αρκουδιάρης Ένας μαύρος γύφτος ξεδοντιάρης……. Πέρασαν τόσα χρόνια από τότε, που δε θυμάμαι πλέον, αν ήταν πράγματι ξεδοντιάρης!! Σίγουρα πάντως, ήταν γύφτος!! Μαυριδερός, με τραγιάσκα, άσπρο μουστάκι στριφτό, πουκάμισο από αλατζά, γιλέκο καφέ (δεν ξέρω αν ήταν από τη βρώμα ή αν ήταν το χρώμα του) και παντελόνι στενό με κοφτές τσέπες (χασάπικες). Ηταν αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά και πρίν αρχίσουν τα σχολεία. Ετος?? Περίπου στο 1967-1970!!! Μπήκε στο καφενείο του Καραγιάννη Ηλία, κρατώντας στο ένα χέρι την άκρη της αλυσίδας που ήταν τυλιγμένη γύρω από ένα ματσούκι (για να κρατάει σε απόσταση την αρκούδα)... -
Το καρέλι του Γρηγόρη Καραγιάννη
H αν θέλετε «Κανένα πρόβλημα δεν είναι άλυτο!!») Αφήγηση Κώστας Τσίφτης Φτέρη. Αρχές της 10ετίας του 1970. Ο δρόμος για τον Κλειτσό δεν είχε ακόμα γίνει. Για να πάς εκεί πεζός ή με ζώο, υπήρχαν 2 δρόμοι. Ο ένας, από το Ανατολικό μέρος της συνοικίας, περνώντας το Αρκουδόρεμα πάνω από το παλιό ξύλινο γεφύρι (υπάρχει ακόμα !!!!!) και ο άλλος, από το Δυτικό μέρος της συνοικίας, κατεβαίνοντας στο ρέμα πίσω από την εκκλησία και αναβαίνοντας το παλιό πέτρινο καντερίμι, μπροστά από τη βρύση της Μάρως. Ο Κώστας Παπαφωτίου ήθελε να ανακαινίσει το παλιό πατρικό του σπίτι (του Θανασούλα), που βρισκόταν προς το Δυτικό μέρος του Κλειτσού, δίπλα στο σπίτι του Πετσάλα. Υπήρχε όμως ένα αξεπέραστο... -
Θα το φοράω κάθε Κυριακή
Αφήγηση Γιάννης Η. Καραγιάννης Βρισκόμαστε γύρω στο 1963-64.Στο καφενείο βρίσκεται η γνωστή πελατεία της Φτέρης και η ώρα περνά με καφε,τσιπουρο ,δηλωτή και συζήτηση επί παντός επιστητού. Σε ένα τραπεζάκι κάθετε ο Στέλιος ο Σταμοκωστας 85-87 χρονών τότε.Ο Στέλιος ήταν αγρότης ,είχε και αμπέλια στο καμπο,και μάλιστα επειδή είχε κάνει και στην Αμερική ,ήταν ο πρώτος που είχε φέρει κλήματα όταν είχε επιστρέψει στη Ελλάδα από ποικιλίες που δεν υπήρχαν τότε στη περιοχή. Είχε φτιάξει μόνος του ένα αυτοσχέδιο τσιμπούκι για να καπνίζει το καπνό του,που σημειωτέον οι καπνιστές έπαιρναν άδεια για συγκεκριμένη ποσότητα καπνού που μπορούσαν να έχουν ακόμα και αν ήταν οι ίδιοι παραγωγοί καπνού,διοτι ο καπνός ήταν μονοπώλιο του κράτους και είχε μεγάλη φορολογία ( τίποτα δεν έχει αλλάξει σε αυτόν τον τόπο….) Έβλεπα λοιπόν αυτό το κακοφτιαγμένο τσιμπούκι μαυρισμένο και καμένο από... -
Η κουσκούτα και ο λαγός
Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Βρισκόμαστε γύρω στο 1940 Σεπτέμβριο μήνα περίπου εποχή που γινόταν η συλλογή του τριφυλόσπορου.Στη Φτέρη αλλά και στη ευρύτερη περιοχή εκείνη την εποχή ο τριφυλόσπορος είχε πολύ κουσκούτα.Η κουσκούτα είναι ένα ζιζάνιο που ήταν δύσκολο να την καταπολεμήσουν οι αγρότες εκείνη την εποχή και η παρουσία της μείωνε ανάλογα την αξία του παραδιδόμενου τριφυλοσπορου και αν υπήρχε σε μεγάλη ποσότητα δεν τον παραλάμβαναν καθόλου..Υπόψη ότι ο τριφυλόσπορος ήταν ένα προϊόν που απέφερε ένα ικανοποιητικό εισόδημα στους αγρότες εκείνη την εποχή.Η συγκέντρωση του σπόρου γινόταν στη Λαμία σε συγκεκριμένα σημεία οπού υπήρχαν γεωπόνοι υπάλληλοι της Αγροτικής Τράπεζας οι όποιοι ήταν υπεύθυνοι για τη συγκέντρωση του σπόρου για λογαριασμό της Τράπεζας η οποία αποζημίωνε τους αγροτες.Εκεινη τη χρονιά ο γιατρός Διονυσιος Θραψιμης είχε κανονίσει να έρθει το συνεργείο της Αγροτικής στη Φτέρη όπου θα έρχονταν και από όλα τα γύρω χωριά αγρότες για την παράδοση του τριφυλόσπορου. Εκείνη τη χρονιά λοιπόν είχαν έρθει δυο γεωπόνοι η κυρία Ρένα και ο... -
Επικίνδυνα Παιδικά Παιχνίδια
Αφήγηση Τσίφτης Κώστας Φτέρη. Τέλος 10ετίας 1960 - Αρχές 10ετίας 1970. Περίπου 20 χρόνια από το τέλος του Εμφυλίου. Επταετία. Ό,τι πολεμικό υλικό υπήρχε – και υπήρχε αρκετό - κρυμμένο σε αχυρώνες, χατήλια και υπόγεια, ο κόσμος επειδή φοβόταν, το πετούσε στα σκουπίδια. Στο χωριό 2 ήταν τα σημεία που τα πετούσε. Το ένα ήταν η «Πουρνάρα» πίσω από τα Παραπεραίϊκα προς τα Μετόχια (πίσω από το σπίτι του Νταλιάνη Νίκου) και το άλλο στη «Σάρα», πίσω από την εκκλησία (εκεί που ήταν παλιότερα τα σφαγεία). Πιτσιρικάδες εμείς με κοντά παντελόνια και το λάστιχο (σφεντόνα) στην κωλότσεπη ή περασμένη στο λαιμό, κάθε μεσημέρι ή θα κυνηγούσαμε πουλιά ή θα ψάχναμε για φωλιές. Πάντα όμως στο τέλος καταλήγαμε στα σκουπίδια να ψάχνουμε για σφαίρες. Βρίσκαμε πάρα πολλές. Άλλες είχαν πεταχτεί πρόσφατα και άλλες ήταν σκουριασμένες, πεταμένες από καιρό. Όλοι μας όμως, γνωρίζαμε αν ήταν από Εγγλέζικο, από Γερμανικό ή από Μάνλιχερ!!!. Γεμίζαμε τις τσέπες με σφαίρες και μετά... -
Μαζέψτε τις να μην πεδικλωθώ
Αφήγηση Κώστας Τσίφτης Φτέρη. Αρχές 10ετίας 1980. Χειμώνας στο καφενείο του Καραγιάννη. Γύρω από την ξυλόσομπα καθόμαστε 6-7 άτομα, μεταξύ των οποίων και δύο (οι Γ.Κ. και Χ.Μ.) οι οποίοι είχαν μια έντονη και μεγάλη συζήτηση, περί …….. γυναικών και σχετικά με την ερωτική τους δραστηριότητα !!!! Σε μια καρέκλα καθόταν η Καραϊνου Λένη (γιαγιά του Ηλία), η οποία δεν μιλούσε, γιατί πότε παρακολουθούσε την τηλεόραση και πότε την … έπαιρνε ο ύπνος!!! Το βέβαιο όπως αποδείχτηκε αργότερα, ήταν ότι παρακολουθούσε και τη συζήτηση αυτών των 2!!! Κάποια στιγμή επειδή είχε πέσει η φωτιά στη σόμπα, η γιαγιά σηκώθηκε, πήγε και πήρε ένα ξύλο και γύρισε να το ρίξει στη σόμπα. Επειδή αυτοί οι 2 που είχαν την τόσο «φλογερή» συζήτηση ήταν κοντά στη σόμπα και την εμπόδιζαν γυρίζει και τους λέει: «Αϊντε ρε!!!! Μαζέψτε τις πού@@ες σας να μην πεδικλωθώ»!!! Το τι έγινε στο μαγαζί δεν περιγράφεται. Οι...
fteri-fthiotidos.gr All rights reserved