ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ & ΙΣΤΟΡΙΚΑ
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ & ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
Ιστορικά & Λαογραφικά 68
Οι πρόσφυγες του Εμφυλίου στη Φθιώτιδα μέσα από τον φακό των φωτορεπόρτερ του Ερυθρού Σταυρού
Επιμέλεια Παναγιώτης Η. Σωτηρίου Συνοικισμός προσφύγων Ξηριώτισσας Προσφυγικός συνοικισμός Ξηριώτισσας (περιοχή στρατοπέδου Τσαλτάκη). Λαμία, Ιούνιος 1949.Διακρίνονται τα πρόχειρα παραπήγματα που είχα κατασκευάσει οι πρόσφυγες, τα οποία έχουν«ασπρίσει» για λόγους υγιεινής. Γυναίκες γνέθουν, άλλες παρακολουθούν τον φωτογράφο καιπαιδιά παίζουν ξυπόλητα ανάμεσα στα παραπήγματα στα χώματα. Ψηλότερα διακρίνονται τασπίτια της Λαμίας επί της οδού Στυλίδος (τότε), σημερινή Παπαποστόλου. Οι εγκαταστάσεις τηςστεγάσεως των προσφύγων στους συνοικισμούς πραγματοποιήθηκαν σε τέσσερα είδη, σεμεταλλικά τολ, σε...Οι πρόσφυγες του Εμφυλίου στη Φθιώτιδα μέσα από τον φακό των φωτορεπόρτερ του Ερυθρού Σταυρού
-
Το ηφαίστειο του Γουλινά
Το ηφαίστειο του Γουλινά Από την προφορική παράδοση , αλλά και απο αναφορές σε βιβλία ( Τσιούστας- Λάμπου –Σταμοκώστας κλπ) , έφτασε μέχρι τις μέρες μας η ιστορία ότι στη κορυφή του Γουλινά στη θεση Καράπαπας, όπου υπάρχει και το πυροφυλάκιο, πριν χιλιάδες χρόνια υπήρχε ηφαίστειο το οποίο εξερράγη, και για αυτό αυτή η περιοχή μοιάζει σαν να είναι καμένη, και έχει ελάχιστα δέντρα. Ειδικός δεν είμαι αλλά βλέποντας ότι δεν υπάρχει ούτε υποψία κάποιου κρατήρα παρά μόνο κάποιες ρηγματώσεις και κατολισθήσεις , αποφάσισα να απευθυνθώ σε κάποιον ειδικό. Όσους ρώτησα μου είπαν να επικοινωνήσω με τον Κωνσταντίνο Γ.Κυριακόπουλο, καθηγητή Ηφαιστειολογίας και Πετρολογίας... -
Έκθεση επιστολή οικον. Εφόρου Φθιώτιδος
Έκθεση επιστολή οικον. Εφόρου Φθιώτιδος Η επιστολή του οικονομικού Βασιλικού εφόρου, Απρίλιος 1835, Στέλνεται στον Οθωμανό «Σεκίπ Εφένδη» ύστερα από αίτημα της Μικτής ελληνοτουρκικής επιτροπής ήτοι: Προς την τα το Σεκιπ Εφένδη διαπραγματευτικήν επιτροπήν Ελήφθη το από 26 Φευρ. έγγραφον της επιτροπής ταύτης και εγνώθησαν τα ενδιαλαμβανόμενα: Η εφορία Φθιώτδος δεν δύναται να δώση κατάλογον όλων των εν τη επαρχίαν ταύτην Εθνικών κτημάτων τα οποία επώλησαν. Επειδή και αυτά δεν επωλήθησαν με καμμίαν ειδοποίησιν της εφορίας, αλλά έκαστος των Οθωμανών εύρισκεν τον αγοραστήν και εσυμφωνούσαν την τιμήν και... -
Η πρώτη δασκάλα της Φτέρης
Περί της Χαρίκλειας Αθανασίου Ν.Φτέρη, πρώτης εκ Φτέρης δασκάλα Πριν 2-3 χρονια ανακαλύψαμε στα Γ.Α.Κ το παρακάτω έγγραφο. ----------------------------------------------------------- Το 1859 <<επειδή η παρ' αυτού κηδεμονευομένη νεάνις Χαρίκλεια Αθανασίου Ν. Φτέρη, ανιψιά του εξ αδελφού, πρόκειται να σταλή ως υπότροφος εκ του Δήμου Σπερχειάδος εις το εν Αθήναις Παρθεναγωγείον της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας προς εκπαίδευσιν, εγγυάται... ότι αφού εξέλθη η ειρημένη Χαρίκλεια Αθανασίου Ν. Φτέρη εκ του ανωτέρω Παρθεναγωγείου με δίπλωμα Διδασκαλίσσης, θέλει υπηρετήση εις τον Δήμον Σπερχειάδος ως διδασκάλισσα με τον... -
Δημοτικό σχολείο Φτέρης 1943-47
Δημοτικό σχολείο Φτέρης 1943-47 Όταν έκλεισε το Δημοτικό σχολείο της Φτέρης, το αρχείο του μεταφέρθηκε στην αρχή στο Δημοτικό σχολείο της Σπερχειάδας, και κατόπιν στα Γ.Α.Κ παράρτημα Φθιώτιδας. Ζήτησα από τη διευθύντρια να μας δώσουν αντίγραφα από μερικές σελίδες . Μου έστειλε 4 σελίδες από το 1943-1947 και μου είπε ότι αν υπάρχει εθελοντής να πάει εκεί να σκανάρει ότι υπάρχει σχετικά με το Δημοτικό της Φτέρης . Ίσως κάποια στιγμή να γίνει και αυτό. Στο Δημοτικό στη Φτέρη έχουν παραμείνει κάποιοι έλεγχοι και απολυτήρια παλαιοτέρων ετών . Κάποια στιγμή θα τα μελετήσουμε εκτενεστέρα και αυτά. Οι σελίδες... -
Η μάχη της Φτέρης 3/1/1944. Ιστορικό Αφιέρωμα
Η μάχη της Φτέρης 3/1/1944. Ιστορικό Αφιέρωμα Αφήγηση Σταμοκώστας Δ.Βασίλειος Όταν οι Ιταλοί συνθηκολόγησαν 8/9/43 τα κενά κατέλαβαν οι Γερμανοί, ιδιαίτερα στα κυρίως αστικά κέντρα. Προσπαθούσαν να ελέγχουν την κατάσταση με προγραμματισμένες εξόδους προς την ύπαιθρο, εκτός των τριών μεγάλων εκκαθαρίσεων. Σε μια απ’ αυτές ο Στρατιωτικός Διοικητής Λαμίας είχε προγραμματίσει να κάνει αναγνώριση εδάφους στον άξονα Λαμίας – Γαρδικίου. Οι έξοδοι - εξορμήσεις γίνονταν μεθοδικά και σταδιακά. Πρώτα μέχρι Μακρακώμη, μετά Σπερχειάδα, μετά Παλαιοβράχα κλπ. Ο εφεδρικός ΕΛΑΣ είχε εγκαταστήσει καραούλια κατά μήκος του δρόμου και... -
Αναφορές για τον Δημήτρη Αρκούδα
Παραθέτουμε εδω κάποιες αναφορές για τον Δημήτρη Αρκούδα σε διάφορα βιβλια με θεμα τη δράση του την εποχή 1946-49 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Απο το βιβλίο Στή Στερεά Ελλάδα με το Δ.Σ 1945-1949-Θεοχάρης Αριστείδης 343Στις 28 Μάρτη το πρωί φτάσαμε στο σημείο από... -
Αναφορές για τη Φτέρη απο εφημερίδες
Αναφορές για τη Φτέρη απο εφημερίδες -
Η Σπέρχια
Η Σπέρχια του Νικολάου Θεοδώρου Προς Δ. της Σπερχειάδος περί την μιάμισην ώραν απόστασιν και εις τους πρόποδας της Γουλινάς ευρίσκεται χωρίον με χίλιους κατοίκους ονομαζόμενον Κάτω Φτέρη ή απλώς Φτέρη, υπό δε των γεροντοτέρων κατοίκων ονομάζεται Καλύβια, εις αντιδιαστολήν της Άνω Φτέρης, η οποία ονομάζεται Χωριό, αν και κατοικείται μόνον υπό τινών παραθεριστών κατά την εποχήν του θέρους. Παρήλθον πολλά έτη αφ’ ότου οι κάτοικοι της Άνω Φτέρης μετώκησαν εις την Κάτω Φτέρην, εν τούτοις όμως εξακολουθούν εισέτι κατά τας ιδιαιτέρας αυτών συζητήσεις ν’ αναφέρουν λέγοντες «πάμε στο Χωριό» δια την Άνω Φτέρην ή «πάμε στα Καλύβια» δια την Κάτω Φτέρην. Η Άνω Φτέρη... -
Διοικητικές μεταβολές μέσα απο τα ΦΕΚ
Διοικητικές μεταβολές μέσα απο τα ΦΕΚ Στα Φ.Ε.Κ που βλέπουμε σε αυτό το άρθρο είναι καταχωρημένες κάποιες από τις Διοικητικές μεταβολές που έγιναν μετά από την επίσημη αναγνώριση ως κοινότητα της Φτέρης, έως το 2010 που προσαρτήθηκε στο Δήμο Μακρακώμης. 20-04-1835 Ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Σπερχειαδας ( δεν υπάρχει αντίστοιχο Φ.Ε.Κ ) https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1899/fek_136a_1899.pdf Ο οικισμός αποσπάται από το νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος και υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1909/fek_282a_1909.pdf Ο οικισμός αποσπάται από το νομό Φθιώτιδος και υπάγεται στο νομό Φθιώτιδος και... -
Ο Τουρκο-Xρήστος
Ο Τουρκο-Xρήστος Ο Τουρκο-Χρήστος (Χρήστος Δημητρακόπουλος 66 ετών, από το Παλαιοχώρι Φθιώτιδος επάγγελμα απόφοιτος φυλακών, σύμφωνα με το βιβλίο αποβιωσάντων της εκκλησίας της Φτέρης), ήταν ένας Ιταλοπροσκυνημένος που κυκλοφορούσε με ταυτότητα Ιταλική, ο oποίος πότε μόνος του και πότε μαζί με τον Κώστα Πατακιά από τα Καμπιά, αλώνιζαν τα χωριά της περιοχής μας, κλέβοντας, δέρνοντας και τρομοκρατώντας όσους είχαν την ατυχία να πέσουν στα χέρια τους. Στις αρχές του 1943 αφού έχει περάσει από τη Φτέρη και πλιατσικολόγησε ότι βρήκε μπροστά του, έφυγε για το επόμενο χωριό τη Λευκάδα. Μετά από μερικές ώρες... -
Η πέτρινη στήλη στή πλατεία τής Άνω Φτέρης
Η πέτρινη στήλη στή πλατεία τής Άνω Φτέρης Τιμή και δόξα στους προγόνους Κάποτε, στα παλιότερα σχετικά χρόνια, οι ψυχές των προγόνων μας πάλλονταν από αγάπη για την πατρίδα και τα ιδανικά της. Με τα φτωχά εργαλεία που διέθεταν, όπως το σφυρί και το καλέμι, σμίλευαν την ιστορία τους και τα σύμβολά τους, πάνω σε απλές πέτρες. Έστηναν βωμούς μνήμης των αγώνων, θυσιών και θριάμβων τους στους τόπους που δρούσαν και δοξάζονταν. Για μας τους Φτεριώτες, η ιστορία έχει να γράψει και να μαρτυρήσει πολλά ακόμη. Κι όσα κάθε μέρα πλειότερα στοιχεία ανακαλύπτουμε γι’ αυτούς, τόσο αδυσώπητο θα προκύπτει το χρέος για την... -
Εκλογικά συμβάντα στη Φτέρη στις 3 Σεπτεμβρίου 1843
Εκλογικά συμβάντα στη Φτέρη στις 3 Σεπτεμβρίου 1843 Οι εκλογές του 1843, είναι οι πρώτες επίσημες εκλογές, οι οποίες προκηρύχθηκαν με σκοπό να εκλεγούν οι πληρεξούσιοι των επαρχιών. Οι εκλεγέντες θα έπαιρναν μέρος στην Γενική Εθνική Συνέλευση για την σύνταξη του παραχωρηθέντος συντάγματος, το οποίο δόθηκε ύστερα από το καθολικό αίτημα του λαού και τον αποκλεισμό των ανακτόρων από το στρατό στις 3 Σεπτεμβρίου 1843. Αρχειακές εγγραφές Το παρόν έχει σαν σκοπό να αναδείξει τα διατρέξαντα συμβάντα κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας του 1843 στα χωριά της Φθιώτιδας, προκειμένου να εκλεγούν οι εκλέκτορες ή παραστάτες των χωριών... -
Αρχαιολογικοί και νεώτεροι θησαυροί στη Φτέρη
Αρχαιολογικοί και νεώτεροι θησαυροί στη Φτέρη Στην ευρύτερη περιοχή της Φτέρης υπάρχουν τρεις αρχαιολογικοί χώροι . Η Τραπεζόραχη, η Καστρόραχη, και τα Ελληνικά. Δυστυχώς, σε κανέναν από αυτούς τους αρχαιολογικούς χώρους δεν έχει γίνει συστηματική ανασκαφή, ώστε να ξέρουμε με επιστημονικά στοιχεία, τι ακριβώς ήταν εκεί και τί ενδεχομένως υπάρχει στο υπέδαφος αυτών των περιοχών. Η Τραπεζόραχη. Βρίσκεται στη θέση Ιτιά και δείχνει ίσως είναι ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος της περιοχής μας. Έχουν βρεθεί αρκετά αρχαία, όχι από επίσημες ανασκαφές, αλλά από τυχαία γεγονότα. Ο Κων/νος Γ. Σκαραφίγκας τη δεκαετία... -
Ο Σπερχειός και ο Αχιλλέας
Ο Σπερχειός και ο Αχιλλέας Εισήγησή του Δάσκαλου,Συγγραφέα και ερευνητή τής τοπικής ιστορίας Βασίλη Κανέλλου,στο 1ο παγκόσμιο συνέδριο για τον Αχιλλέα, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2014 στο Κάστρο Λαμίας Η παρούσα εισήγηση αποτελεί την επιτομή ενός συλλογικού συγγραφικού πονήματος με τον τίτλο: «Αναζητώντας ίχνη του Ομηρικού Αχιλλέα στην κοιλάδα του Σπερχειού», που εκδόθηκε το 2006. Με τους συναδέλφους Τάκη Ευθυμίου και Ευθύμη Αδάμη, οι οποίοι για λόγους ανώτερους της θελήσεώς τους δεν παρευρίσκονται και τους οποίους έχω την τιμή να εκπροσωπώ, δραστηριοποιούμενοι επί πολλά χρόνια με την τοπική ιστορία και λαογραφία, πρωτίστως... -
Στέφανος Στεφανής και η θρυλική καλύβα του
Στέφανος Στεφανής και η θρυλική καλύβα του. Οι περισσότεροι Έλληνες έστω και για μια φορά στη ζωή τους θα έχουν ακούσει ή διαβάσει για τη «Καλύβα του Στεφανή» στη Σπερχειάδα. Η καλύβα αυτή βρίσκεται λίγο έξω από τη Σπερχειάδα, στο μέσον περίπου του δρόμου Σπερχειάδας – Μακρακώμης, σε απόσταση 200 μέτρων περίπου αριστερά του δρόμου. Σε αυτή τη καλύβα, συναντήθηκαν τον Μάιο του 1942 ο Άρης Βελουχιώτης, ο Στέφανος Στεφανής, ο Φώτης Μαστροκώστας, ο Νίκος Λέβας, ο Βαγγέλης Λέβας (αδελφός του πρώτου) και ο Βασίλης Ξυνοτρούλιας από την περιοχή του Δομοκού. Ουσιαστικά εκείνο το βράδυ ξεκίνησε το κίνημα που... -
Ο μονόλιθος της Άνω Φτέρης
Ο μονόλιθος της Άνω Φτέρης Σύμφωνα με τα γραφόμενα του Γεωργίου Τσιούστα –του επονομαζόμενου δικαίως και Ιστορικού της Φτέρης – αλλά και αφηγήσεις ηλικιωμένων του χωριού ,που και αυτοί τα άκουσαν από τους προγόνους τους, στο Βόρειο-Ανατολικό μέρος της πλατείας της Άνω Φτέρης , υπήρχε ένας τεράστιος μονόλιθος ,12 μέτρων περίπου μήκος ,και δυο μέτρων περίπου ύψος . Τόσο μεγάλοι μονοκόμματοι μονόλιθοι, είναι σπάνιο θέαμα στην Ελλάδα και ειδικά στη περιοχή μας. Αυτός ο μονόλιθος χρησιμοποιούνταν από τους παλιούς σαν τραπέζι φαγητού , σαν κρεβάτι , σαν μέρος όπου έπαιζαν τα παιδιά , αλλά και σαν... -
Κώστας Βουρλάκης
Κώστας Βουρλάκης (1921-1981) Ο Κώστας Βουρλάκης γεννήθηκε το 1921 στη Μοσχοκαρυά –Λειανοκλαδίου - Φθιώτιδος. Τα ονόματα των γονιών του ήταν Νίκος και Θεοδώρα. Άνθρωπος αδίστακτος και χαμηλού μορφωτικού και διανοητικού επιπέδου. Μαζί με τα 3 αδέλφια του δημιούργησε τη ισχυρότερη παρακρατική ομάδα στη Δυτική Φθιώτιδα. Ο ένας αδελφός του ο Θανάσης , τη περίοδο της κατοχής εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ υπό τον Άρη Βελουχιώτη, αλλά επειδή συνέχισε να κλέβει τους χωρικούς σε συνεργασία με τον Πατακιά από τα Καμπιά Φθιώτιδος – γνωστό συνεργάτη των Ιταλών στη περιοχή - οι αντάρτες τον εκτέλεσαν. Τότε ο Κώστας με τον... -
Εκλογικός κατάλογος τού 1865 της Φτέρης
Εκλογικός κατάλογος τού 1865 της Φτέρης Σε αυτό το άρθρο δημοσιεύουμε τον Εκλογικό κατάλογο της Φτέρης με βάση τον οποίο έγιναν οι βουλευτικές εκλογές του 1865.Ηταν οι πρώτες εκλογές που διεξήχθησαν με βάση το Σύνταγμα του 1864 που προέβλεπε ένα βουλευτή «για κάθε 10.000 ψυχές >> Επειδή υπήρχε μεγάλο ποσοστό αναλφαβητισμού στην Ελλάδα τότε, οι εκλογές έγιναν με χρήση σφαιριδίου και όχι ψηφοδελτίου. Από την Φθιώτιδα εξελέγησαν βουλευτές από όλα τα κόμματα οι εξής : Σ. Πλέσσας, Α. Χατζόπουλος, Δ. Τσιριμώκος και Δ. Χατζίσκος. Η εγγραφή των εκλογέων έγινε με αλφαβητική σειρά με βάση το... -
Οδηγός της Ελλάδος 1925-1926
Οδηγός της Ελλάδος 1925-1926 Στον «Οδηγό της Ελλάδος 1925-1926» διαβάζουμε ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία για τα χωριά και τις κωμοπόλεις της Φθιώτιδας και τη Φωκίδας 1.ΑΒΑΡΙΤΣΑ (Κ.605).-Απεσπ. εκ του Δ.Μελιταίας (Δομοκού). Από Δομοκού ώρ 4, από Λαμίας 6. Ειρηνοδικ. Δομοκού. Ερείπια της Ακροπόλεως και της αρχ. Πολ. ΜΕΛΙΤΑΙΑΣ. Η Κοινότης μετωνομάσθη ΜΕΛΙΤΑΙΑ. Εκτ. 10 χ. στρ. Ναός Αγ. Νικόλ. Ιερεύς 1. Δημ. Σχολ. Μικτόν μαθ. 80. Παραγωγή.Δημητρ. Οίνος 250 χ. οκ. Κτηνοτροφικά, αιγοπρόβατα 5,000, βόες 200, αγελάδες 100. ……………………………………………………………………………….. 2.ΑΒΟΡΟΣ (Κ.328).-Απεσπ. εκ του Δ.Αιγιτίου... -
Η Ισπανική γρίπη του 1918 στη Φτέρη
Η Ισπανική γρίπη του 1918 στη Φτέρη Στις αρχές του 1918 εμφανίστηκε η μεγάλη πανδημία που αν και όπως πιστεύουν οι επιστήμονες ξεκίνησε από την Άπω Ανατολή , ονομάστηκε Ισπανική γρίπη επειδή οι πρώτες αναφορές για κρούσματα ήρθαν από την Ισπανία. Ξεκίνησε αρχές του 1918 και εξαφανίστηκε ξαφνικά στις αρχές το 1919. Μέσα σε λίγους μήνες εξαπλώθηκε σε όλο το κόσμο αφήνοντας πίσω της εκατομμύρια νεκρούς ,λόγο της μη ύπαρξης κατάλληλων αντιβιοτικών για την αντιμετώπιση της. Φυσικό ήταν λοιπόν να φτάσει κάποια στιγμή και στην Ελλάδα ,και οι φήμες της εποχής έλεγαν ότι ξεκίνησε από το λιμάνι της... -
Πάρτυ Νεολαίας Φτέρης
Πάρτυ Νεολαίας Φτέρης Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 80 στη Φτέρη.Το καλοκαίρι στη Φτέρη τότε, δεν είχε καμία σχέση με το σημερινό!!! Είναι η εποχή που υπάρχουν ακόμα στο χωριό πολλά Φτεριωτόπουλα, που δεν έχουν πάρει το δρόμο της μετανάστευσης για την Αθήνα κυρίως, αλλά και για Λαμία ή το εξωτερικό. Σ΄ αυτά προστίθενται και τα Φτεριωτόπουλα που μένουν η γεννήθηκαν στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις και έρχονται στο χωριό για διακοπές, με αποτέλεσμα η Φτέρη να σφύζει από ζωή. Τα μαγαζιά – που υπ’ όψιν ήταν πολύ περισσότερα απ ότι είναι σήμερα - ήταν ασφυκτικά γεμάτα και στο δρόμο από τη... -
Απογραφές πληθυσμού στη Φτέρη
Απογραφές πληθυσμού στη Φτέρη Στην ενότητα αυτή θα συγκεντρώσουμε όσα στατιστικά στοιχεία βρήκαμε από τις απογραφές που έχουν γίνει ,και αφορούν τη Φτέρη αλλά και την ευρύτερη περιοχή.Το άρθρο να συμπληρώνεται με νεοτέρα στοιχεία από διάφορα αρχεία. Η απογραφή πληθυσμού κατά τα έτη 1834 και 1835 Κατά τα έτη 1834 και 1835, επί βασιλείας Όθωνα, γίνεται στην ελεύθερη τότε Ελλάδα, η πρώτη απογραφή πληθυσμού και οικογενειών. Η απογραφή αυτή είχε πολλές περιπέτειες, αφού τα αποτελέσματά της δημοσιεύθηκαν σε ΦΕΚ 30 ολόκληρα χρόνια μετά τη διεξαγωγή της. Τα στοιχεία ωστόσο αυτής της απογραφής είναι αποκαλυπτικά... -
Προεστοί –Δημογέροντες –Πρόεδροι Φτέρης
Προεστοί –Δημογέροντες –Πρόεδροι Φτέρης Από την εποχή της Τουρκοκρατίας η διοικητική λειτουργία των μικρών χωριών στηριζόταν στις καθοριζόμενες αρμοδιότητες της κεντρικής κάθε φορά διοίκησης. Έτσι στο καθένα από αυτά εκλεγόταν και ένας αντιπρόσωπος που λεγόταν Προεστός η Δημογέροντας.Στα επόμενα χρόνια το αξίωμα αυτό μετονομάστηκε σε κοινοτάρχης-πρόεδρος-δήμαρχος ανάλογα με τον πληθυσμό. Διασώθηκαν τα εξής ονόματα προεστών- προέδρων της Φτέρης: Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας: Αναστάσιος Πετσάλας (περίπου 1818), ο οποίος δεν υπέγραφε υποταγή στον Αλή Πασά μετά το θάνατο του Κατσούδα ,και για αυτό βρήκε... -
Τσιφλίκια της Φθιώτιδος
Τσιφλίκια της Φθιώτιδος Τα τσιφλίκια δημιουργήθηκαν από αρπαγή ή εξαγορά αντί εξευτελιστικού τιμήματος από τους Τούρκους μπέηδες όταν ελευθερώθηκε το Έθνος, ή από παραχωρήσεις του κράτους προς τους οπλαρχηγούς της επανάστασης του '21. Οι περισσότεροι τσιφλικάδες ήταν απ’ τη Ρουμανία ή την Ήπειρο. Οι τσιφλικάδες έπαιρναν το 1/3 της παραγωγής των χωραφιών και έμεναν σε σπίτια, ενώ οι κολλήγοι (καλλιεργητές) σε καλύβια κάτω από τραγικές συνθήκες διαβίωσης.Οιαπαλλοτριώσεις των τσιφλικιών έγιναν με το ν. 2052/1920. ΑΓΙΟΣ ΣΩΣΤΗΣ-ΚΑΤΩ ΚΑΛΛΙΘΕΑ. Πρώτος τσιφλικάς το 1833 ο Χατζίσκος, πούλησε το 1864 στο Ζουλούμη το... -
Ο Μερακλής τής Φτέρης
Ο δεκανέας (Μερακλής) των Ευζώνων Δημ.Στεργιόπουλος Ο φουστανελάς που μετατράπηκε σε αξιοθέατο των Αθηνών Από τον Ελευθέριο Σκιαδά Εφημερίδα Δημοκρατία 5 Μαρτίου 2014 Ένας από τους τελευταίους φουστανελάδες που είχαν απομείνει στην Αθήνα τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ήταν και ο Μερακλής. Οι κάτοικοι της πρωτεύουσας τον γνώρισαν ως δασοφύλακα του Ζαππείου και ακόμα περισσότερο ως γητευτή των νταντάδων των υπηρετριών αλλά και των τουριστριών που κατέκλυζαν τους χώρους των Στυλών του Ολυμπίου Διός. Για χάρη του γράφτηκαν έμμετρα ποιήματα, αμέτρητα χρονογραφήματα και ακόμη περισσότερα σχόλια στον Τύπο... -
Ειδικός φάκελος 20
Ειδικός φάκελος 20 Το 1989 επί κυβερνήσεως Τζανετάκη πάρθηκε η απόφαση να καούν οι φάκελοι κοινωνικών φρονημάτων στα πλαίσια της Εθνικής συμφιλίωσης.Κάπιοι από αυτούς τους φακέλους βρέθηκαν να πωλούνται στο Μοναστηράκι.Μια εφημερίδα των Αθηνών δημοσίευσε στη πρώτη σελίδα έναν τέτοιο φάκελο που συμπτωματικά αφορούσε δύο Φτεριώτες.Και το θύμα και ο θύτης ήταν από το χωριό μας.Ενα από τα αναρίθμητα δράματα που διαδραματίστηκαν εκείνη την εποχη.Αποφάσισα να δημοσιεύσω αυτό το έγγραφο γιατί αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο για το χωριό μας.Κρατήθηκε το συντακτικό και η ορθογραφία από το πρωτότυπο.Τα ονόματα έχουν... -
Νεκρολογίες Άγωνιστών τού 1821
Νεκρολογίες Άγωνιστών τού 1821 ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ (Φθιώτης) Ο υποστράτηγος Ευαγγέλης Μ. Κοντογιάννης λείψανον του ιερού αγώνος, δεν υπάρχει πλέον εις την ζωήν, την νύκτα της 24 προς την 25 του λήξαντος Δεκεμβρίου (1875) απεβίωσεν εις χωρίον Αγά του Δήμου Σπερχιάδος όπου είχε την κατοικίαν του ένεκα γήρατος. Υπερογδοηκοντούτης την ηλικίαν και εξαντληθεισών των ζωτικών του δυνάμεων, υπέκυψεν εις τον φυσικόν νόμον, και μετέστη εκ των προσκαίρων εις την αιωνιότητα. Η οικογένεια των Κοντογιανναίων υπήρξεν ανέκαθεν μια εκ των αρίστων. Επί τουρκοκρατίας κατείχε την πρώτην θέσιν μεταξύ όλων των άλλων χριστιανικών οικογενειών της Ηπείρου, ήτο εκ των... -
Τά Κοντογιαννέικα τσιφλίκια
Τά Κοντογιαννέικα τσιφλίκια Ό πρώτος Κοντογιάννης ήλθε άπό τό Βάλτο. Μεγάλη ή πολιτική δύναμη τών Κόντογιανναίων. Φονικά έπεισόδια και άλλα περιστατικά.Ή παντοδυναμία τών Κοντογιανναίων. Ιδιαίτερα στή Δυτική Φθιώτιδα κράτησε κάπου έκατόν πενήντα χρόνια.Παντοδυναμία πού ήταν οίκονομική, μά καί πολιτική γιατί ή πρώτη αύτεπάγγελτα δημιουργούσε καί τή δεύτερη.Οι μεγάλοι αύτοί άφέντες κατείχαν σχεδόν όλόκληρο τόν τόπο άπ' τ' Άγα, τή σημερινή κωμόπολι τής Σπερχειάδας μέχρι τή Λάσπη τής Εύρυτανιας κι' ολος ό κοσμάκης αύτής τής περιοχής βρισκόταν κατά τόν άλφα ή βήτα τρόπο σ'έξάρτηση μαζύ... -
Οι Δάσκαλοι τής Φτέρης
Οι Δάσκαλοι τής Φτέρης Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της εποχής το πρώτο επίσημο Ελληνικό Σχολείο (το Ελληνικό ισοδυναμούσε με το μετέπειτα Σχολαρχείο), στο οποίο φοίτησαν εξέχοντες μετέπειτα πολιτικοί δημιουργήθηκε με ειδική άδεια του Αλή-Πασά μετά από σκληρή διαπραγμάτευση με τον Νίκο Φτέρη. Στέγη για το σχολείο είναι αδύνατον να υπήρχε εκείνα τα χρόνια και το πιο πιθανόν είναι να χρησιμοποιούσαν το μοναστήρι-εκκλησία τώρα-του Άγιου Γεώργιου και ειδικά το χαγιάτι που είχε χτιστή στη βόρεια πλευρά του.Σύμφωνα με έρευνα των δασκάλων Στυλιανής Ευαγ. Κύρκου και Βασιλείου Παπαναγιώτου, κατόπιν εντολής του διευθυντή του... -
Μαγαζιά, επαγγέλματα και επαγγελματίες του χωριού
Μαγαζιά, επαγγέλματα και επαγγελματίες του χωριού Μαγαζιά 1). Μέχρι την τελευταία σχεδόν δεκαετία του 18ουαιώνα δεν έχουμε συγκεκριμένα στοιχεία για τα μαγαζιά του χωριού μας. Σύμφωνα με αφηγήσεις των παλαιοτέρων το υπάρχον καφενείο Ηλία Ιωάν. Καραγιάννη λειτούργησε από το 1912 – 13 ως κρεοπωλείο και καφενείο. Στη συνέχεια με διάφορα διαλείμματα παύσης διατηρήθηκε ως καφενείο μέχρι τα σήμερα. Είναι το κεντρικό καφενείο του χωριού τα τελευταία 54 χρόνια, στο οποίο εκτός των συνήθων εξυπηρετήσεων, λάμβαναν χώρα ομιλίες, παρακολούθηση κινηματογραφικών έργων, ιδιαίτερα στις δεκαετίες των 1960... -
Φτεριώτες νεκροί τής περιόδου 1940-1950
Φτεριώτες νεκροί τής περιόδου 1940-1950 Αρκούδας Κώστας Ι. Σκοτώθηκε στο Καλοχώρι Καστοριάς στίς 3/3/1948.σύμφωνα με το βιβλίο Μορφές Ηρώων της νεολαίας εκδ.1953 Αρκούδας Βασίλης Ι. Σκοτώθηκε τον Οκτώβριο του 1949 στο Νικολίτσι Φθιώτιδας.σύμφωνα με το βιβλίο Μορφές Ηρώων της νεολαίας εκδ.1953 Αρκούδας Δημήτρης Ι.Σκοτώθηκε στο Γκόλιο του Γράμμου σαν διμοιρίτης σύμφωνα με το βιβλίο Μορφές Ηρώων της νεολαίας εκδ.1953 Κλίκ εδώ για το σχετικό αρχείο απο το Α.Σ.Κ.Ι Αργύρης Απόστολος Αργύρης Δ.Χαράλαμπος Βαρσαμάς Αθαν. Κωσ/νος ( ο πρώτος) Σκοτώθηκε στην Άνω Φτέρη στίς 28/3/1945 από έκρηξη όλμου πού είχε παραμείνει εκεί... -
Φτεριώτες Αγωνιστές τού 1821
Φτεριώτες Αγωνιστές τού 1821 Αγγελή Ζαχαρής,στρατιώτης. Έλαβε σιδερένιο αριστείο .Φ286,Κ.32 Αθανασίου Ιάκωβος, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 286, Κ. 32 Αναστασίου Γεώργιος, στρατιώτης, ΓΑ φακ. 72/72α χειρόγραφες μισθοτροφοδοτικές καταστάσεις Σπ. και Νικ. Κοντογιάννη, εξόδου Μεσολογγίου. Αρβανίτης Ιωάννης, στρατιώτης. Έλαβε σιδηρένιο αριστείο. Φ. 286, Κ. 32 Αρκούδας Ιωάννης, υπαξιωματικός. Αίτηση 10 Ιανουαρίου 1844. Πιστοποιητικό Μ. και Ν. Κοντογιάννη 1 Νοεμβρίου 1843. Γεννήθηκε το 1807.Μάχες: Καλλιακούδας, Κρεμμυδιού κ.ά. Έλαβε χάλκινο αριστείο. Φ. 286, Κ. 32 Βαζούρας Κώστας,... -
Οι νερόμυλοι τής Φτέρης
Οι νερόμυλοι τής Φτέρης Φτέρη Υπήρχαν 3 μύλοι. Στο ρέμα Καραπιάνι και στη θέση «Κάτω Μαυροράχη» λειτουργούσε μέχρι το 1956 βακούφικος παλιός μύλος. Τελευταίοι μυλωνάδες οι Γεώργιος Ευσταθίου και Δημήτριος Μπαρμπούνης. Με το ίδιο νερό λειτουργούσε πιο κάτω ντρεστίλα και μαντάνι. Με νερό από το Καβρόρεμα λειτούργησαν και οι μύλοι των Χρήστου Χαψιά (μέχρι το 1956) και Δημητρίου Σταμοκώστα. Οι μύλοι αυτοί ήταν χειμωνιάτικοι. Το καλοκαίρι οι Φτεριώτες άλεθαν στη Λευκάδα. Απόσπασμα από τό βιβλίο Ο Γουλινάς καί τά χωριά του: Κανέλλος Κ.Βασίλης Οι αλευρόμυλοι της Φτέρης Σύμφωνα με την τοπική παράδοση... -
Έγγραφα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους
Έγγραφα από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους Αρχείο 6+7 Φτέρη την 10 Ιανουαρίου 1844 Προς την επί των Στρατιωτικών Β. Γραμμ.(ατεία) της Επικρατείας Περί αριστείου Οι υποφαινόμενοι ηγωνίσθημεν ένθερμα τον υπέρ της ελευθερίας αγώνα και υποβάλλαμεν εγκαίρως τας πιστοποιήσεις των εκδουλεύσεων μας, ζητήσαντες την αποστολήν των εις ημάς ανηκόντων αριστείων, αλλά μέχρι τούδε δεν μας απεστάλησαν και επειδή ενδέχεται να απωλέσθησαν αναγκαζόμεθα και επισυνάπτομεν νέα πιστοποιητικά αφορώντα τας στρατιωτικάς παλαιάς εκδουλεύσεις μας υπογραμμένα παρ’ …………. (μια -1- δυσανάγνωστη λέξη) του αγώνος οπλαρχηγών και παρακαλούμεν θερμώς να ευαρεστηθή η Β.(ασιλική) Γραμματεία και διατάξει την αποστολήν των ανηκόντων εις ημάς αριστείων,, διά να μην μείνωμεν ηδικημένοι και επί των λαμπρών της 3ης 7βρίου [3ης Σεπτεμβρίου] ημερών. Υποσημειούμεθα ευσεβάστως οι ευπειθέστατοι Ιωάννης... -
Η μάχη στο γεφύρι του Σπερχειού
Η μάχη στο γεφύρι του Σπερχειού Στη μάχη αυτή η Ελλάδα είχε θύματα, διότι οι αρμόδιοι στρατιωτικοί δεν υπολόγισαν τους συντελεστές της νίκης. Το γεφύρι χρειάζεται για τη διάβαση από τη μιαν όχθη του ποταμού στην άλλη, όταν το ποτάμι έχει νερό. Τότε τα αντερείσματα της γέφυρας γίνονται προμαχώνες απόρθητοι. Όταν, όμως, το ποτάμι δεν έχει νερό, όλο το γεφύρι βάλλεται από παντού. Ήταν 15 Μάιου. Τα σπαρμένα σιτάρια είχαν ξεσταχυάσει και το ανάστημα τους ξεπερνούσε το ενάμισι μέτρο. Ο κατακτητής οργανωμένος καθώς ήταν με την πολεμική του μηχανή, διενεργεί επιδρομή κατά της Μακρακώμης και... -
Η Μεγάλη Μάχη της Μακρακώμης
Η Μεγάλη Μάχη της Μακρακώμης (6-10-1943) Μάρτυρας αυτόπτης αυτής της μεγάλης μάχης της Μακρακώμης, ο Κώστας Αρ. Καραγιώργος, ανώτερο στέλεχος του ΕΑΜ της Ρούμελης τότε, γράφει:«Οι Γερμανοί κινήθηκαν απ’ τη Λαμία, σε μια φάλαγγα από 150 - 200 αυτοκίνητα με κανόνια, πολυβόλα, αυτόματα και τουφέκια. Μπροστά απ’ τη φάλαγγα βρίσκονταν τέσσερις μοτοσυκλετιστές για αναγνώριση κι ύστερα απ’ αυτούς, δυό τάνκς.Ήταν 8+30 η ώρα, το καλοκαιριάτικο εκείνο πρωινό του 1943, όταν τα τηλέφωνα της Λαμίας, του Λιανοκλαδιού, της Σπερχειάδας, με τα γύρω παρατηρητήρια, πούταν πυκνά εγκατεστημένα, μέρα - νύχτα για να... -
Μετονομασίες των χωριών της Φθιώτιδας
Μετονομασίες των χωριών της Φθιώτιδας ΠΑΛΑΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ Αχλάδιο ΝΕΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ Νέα Σπαρτιά ΝΟΜΟΣ Φθιώτιδος ΕΤΟΣ ΜΕΤ/ΣΙΑΣ 1955 Βαρυμπόπη Μακρακώμη Φθιώτιδος 1916 Βελέσι Καμαρόβρυση Φθιώτιδος 1927 Γαρδίκι Πελασγία Φθιώτιδος 1927 Γυφτοχώρι Καλλιθέα Φθιώτιδος 1915 Δαϊτσά Αγριλιά Φθιώτιδος 1927 Δερβέν Καρυά Μοσχοκαρυά Φθιώτιδος 1927 Δίλοφο Άγιος Σώστης Φθιώτιδος 1971 Δρακοσπηλιά Θερμοπύλαι Φθιώτιδος 1955 Ζέλι Ζηλευτόν Φθιώτιδος 1927 Ζημιανή Δίκαστρον Φθιώτιδος 1927 Ζητούνι Λαμία Φθιώτιδος 1833 Ζιώψη Ασπρόκαμπος Φθιώτιδος 1927 Ιμίρμπεη Ανθήλη Φθιώτιδος 1927 Κάτω Βαρδάται Νέον Κρίκελλον Φθιώτιδος 1961 Κολοθρόνι Τιθρώνιον Φθιώτιδος 1958 Κούρνοβο Τρίλοφον Φθιώτιδος 1957 Λάλα Ροδωνιά Φθιώτιδος 1927 Λιάσκοβο Μεσοχώρι Φθιώτιδος 1927 Μάκρυσι Μάκρη Φθιώτιδος 1927 Μάντετσι Περιστέρι Φθιώτιδος 1927 Μαχαλάς Κυπαρισσώνας Φθιώτιδος 1927 Μουσταφάμπεη Ηράκλεια Φθιώτιδος 1915 Μούστροβο Περιβόλιον Φθιώτιδος 1927 Μπεκί Σταυρός Φθιώτιδος 1927 Μπουγομήλα Αργυροχώρι Φθιώτιδος 1926 Μπρούφλιανη Δίλοφον Φθιώτιδος 1927 Νέα... -
ΤΟ «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ» ΤΗΣ ΦΤΕΡΗΣ
ΤΟ «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ» ΤΗΣ ΦΤΕΡΗΣ Του Νίκου I. Θεοδώρου Η Ελλάδα βρέθηκε πολλές φορές μπροστά στις Πύλες των Θερμοπυλών και φώναξε το «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ». Ένα από τα πολλά είναι και της Φτέρης το «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ» 15 του Οκτώβρη στις Χιτλερικές ορδές του ναζισμού Το χρονικόν της μάχης στην περιοχή του χωριού της Φτέρης στη θέση Βρυσούλα και ακριβώς στην· καμπή του δρόμου προς τη Φτέρη έχει ως εξής: Στις 15 Οκτώβρη του 43 τα παιδιά της Ελλάδας εκέρδισαν μια Νίκη. Η Νίκη αυτή είναι ένα απ' τα πολλά «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ» που είπε και βροντοφώναξε η μικρή Ελλάδα και στις σιδηρόφρακτες στρατιές τριών μεγάλων... -
Η Απάν' Φτέρ'
Η Απάν' Φτέρ' Την Απάν Φτέρ' έχτ-σαν κι κατοίκσαν άνθρουπ' απ' κατάγουνταν απ' την Ηπείρου. Πουλύ κουντίτειρα, η μειγάλ(η) απόστασ(η) απ'τουν κάμπου, τς ανάγκασει να χτίσνει την Κάτ' Φτέρ'. Δηλαδή, κατέβκαν χαμπλώτειρα λίγα χιλιόμειτρα.Τα δυό χουριά συνδέουντει αναμειταξύ τς μει αυτουκινητόδρουμου, ειδώ κι 4 δεικαειτίεις.Του χουριό έχ(ει) πειρίπου κάνια τριανταριά σπίτια, χουμένα στου πράσινου. Γιαυτό απ'τη Βαρμπόπ' φαίνει*τει, μοναχά, η εικκλησία τ' Αγιώργ(η).Έχ(ει) υδρειυτικό, ηλεικτρικό κι τηλειφουνικό δίκτυου.Οι κάτοικ(οι), τα είδη πρώτ-ς ανάγκ(η)ς, προυμηθεύουντει απού κάποιου βακούφκου μαγαζάκ(ι).Μει τα κρουσταλλένια νειρά τς Φστέρς, τ' Πουλυνειριού... -
Η Φθιώτις Φραγκοκρατούμενη
Περιοδικό Φθιώτις 1956 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ Η ΦΘΙΩΤΙΣ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΗ Ύ π ό ΔΗΜ. ΓΑΡΔΙΚΗ Ή Φθιώτις, εύρισκομένη γεωγραφικώς άνάμεσα στα διαμερίσματα Θεσσαλίας καί Νοτίου Ελλάδος, έδέχετο τά κτυπήματα καί από τά δύο μέρη. Τήν έδερναν πολλοί άέρηδες. Ήταν 6 χώρος της στίβος, τό στάδιο πού έπαιζαν διελκυστίνδα οί εμπόλεμοι. Τήν τραβούσαν πότε προς Βορραν καί πότε προς Νότον. *Όταν ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία έξησθένησε καί ή δύμαμίς της άρχισε νά ξεπέφτη, πλημμύρισε ή χώρα μας άπο επιδρομείς Λατίνους σταυροφόρους, πού κατά διαδοχικά κύματα είσέβαλλον καί έπαιρναν κάστρα καί τόπους, γιά φέουδαρχική έγκατάστασι καί κατάκτησι, προς έκμετάλλευσιν. Σαν πέση το δέντρο, ό καθένας το... -
Παγκύρια καί Οργανοπαίχτες
Παγκύρια καί Οργανοπαίχτες Φτέρη: Παγκύρι γινόταν στην Άνω Φτέρη, του Αγίου Γεωργίου, στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας που παλιά ήταν μοναστήρι. Στην Κάτω Φτέρη γινόταν παλιά του Αγίου Δημητρίου. Ξωπάγκυρο γινόταν στην Άνω Φτέρη, στο εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου. Στις ημέρες μας πανηγυριάτικες εκδηλώσεις πραγματοποιούν οι τοπικοί Σύλλογοι. Φτεριώτες οργανοπαίχτες ήταν οι Τσατσαραίοι Νίκος και Γιώργος που έπαιζαν βιολί και ο Τσατσαρής Θεοφάνης που έπαιζε κιθάρα. Το παλιό παγκύρι στην Άνω Φτέρη του Αγίου Γεωργίου περιγράφει παραστατικότατα ο Βασίλης Σταμοκώστας στο βιβλίο του «Ελλάδα πατρίδα μου, Φτέρη... -
Τά Καμπιά καί οί Καμπιώτες
Τά Καμπιά καί οί Καμπιώτες ΜΕΤΑΞY ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΚΑΜΠΙΩΝ: Σωτήρος Μπαλκόνια, Φορτώσαινα θέρετρο και φιλοξενικός σταθμός τοΰ Νίκου Μπάμπαλη. Σκλήβιανη, τόπος οπου εγκαταστάθηκαν οί πρώτοι Φτεριώτες πριν εγκατασταθούν στή σημερινή Φτέρη. Καστανιά, Αγία Τριάδα, Σκληβόρεμα. Παληάλογο. Δυό Δέντρα, Κοκοτάκια, “Ανάθεμα. Είναι πράγματι σωρός λιθαριών, και άλλοι λένε πώς αναθεματίστηκε ό σκοτωμό; Καμπιώτου αχό Φτεριώτη, όταν είχαν μαλώσει για τά σύνορα τών χωριών, και άλλοι λένε πώς ήταν τό φανατισμένο ανάθεμα κατά τοΰ Βενιζέλου τό 1918, πού έκαναν οί Βασιλικοί Κωνσταντινικοί. Αυτό είναι τό πιθανότερο γιατί, τόπος... -
Ιστορία καί μνημεία τής Φθιώτιδας
Ιστορία καί μνημεία τής Φθιώτιδας -Τριανταφυλος Παναγιωτου -1971-Δημος Λαμιεων ΜΑΚΡΑΚΩΜΗ Αυτή φέρει το όνομα της αρχαίας πόλεως των Αινιάνων, την όποιαν μνημονεύει ό Λίβιος εις την άφήγησίν του διά την καταστροφών της Σπερχείας άπό τούς Αϊτωλούς το 198 π.Χ. Ερείπια της ακροπόλεως της Μακρακώμης σώζονται σήμερον ΒΔ. της κωμοπόλεως, έπΐ. τοΰ λόφου του Προφήτου Ήλιού, λείψανα δέ περιβόλου ίσοδομικής τοιχοποιίας, περιμέτρου* 1550 μ, διατηρούνται είς καλήν κατά- στασιν (είκ. 133 και σχέδ. 11). ΣΠΕΡΧΕΙΑΣ Τό όνομα τής κωμοπόλεως μάς ένθυμίζει τήν άρχαίαν πόλιν των Αϊνιάνων Σπέρχειαν, ή όποια τοποθετείται δυτικώτερον. Είναι ομως πολύ πιθανόν νά... -
Πυργόσπιτα στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας
Πυργόσπιτα στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας του Αδάμη Θύμιου & Ευθυμίου Τάκη Ερείπια του Πυργόσπιτου του μεγαλοτσιφλικά Ζώτου στη Σπερχειάδα, που μας δίνουν μια αμυδρή εικόνα των πυργόσπιτων της περιοχής της Δυτικής Φθιώτιδας Στα χωριά του Δυτικής Φθιώτιδας υπήρχαν πολλοί Πύργοι. Οι περισσότεροι ανάγονται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας και διασώθηκαν μέχρι τα τέλη του παρελθόντος αιώνα, ενώ τα ερείπιά τους διακρίνονται ακόμα και σήμερα. Τα πυργόσπιτα, από όσα γνωρίζουμε κυρίως από τους περιηγητές, ήταν ψηλόκορμες κατασκευές που αναπτύσσονταν κατά τον κατακόρυφο άξονα και περιλάμβαναν τρία,... -
Παλιά χάνια στη Δυτική Φθιώτιδα
Παλιά χάνια στη Δυτική Φθιώτιδα του Αδάμη Θύμιου & Ευθυμίου Τάκη Το ξακουστό Χάνι Φώτη Πανέτσου στη Μεγάλη Κάψη Τα χάνια ήταν σταθμοί εξυπηρέτησης των περαστικών (πανδοχεία). Το 1880-81 κατασκευάστηκε ο χαλικόστρωτος, αμαξιτός δρόμος Λαμίας - Καρπενησίου. Τότε, κάρα και άμαξες που τα έσερναν δυνατά άλογα με τους γραφικούς αμαξάδες εξυπηρετούσαν τις συγκοινωνιακές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής. Ο αμαξάς-χανιτζής Κώστας Πατρίκαλος με την άμαξά του που την έσερναν τρία γεροδεμένα άλογα (1925) Οι αμαξάδες έπρεπε απαραιτήτως να σταθμεύσουν κάπου για φαγητό, ανάπαυση και περιποίηση των αλόγων. Έτσι σε επίκαιρα σημεία δημιουργήθηκαν τα χάνια. Αυτά ήταν λιθόκτιστα στρωτά ή διώροφα με δίριχτη κεραμοσκεπή. Στο κατώι διατηρούσαν το μαγειρείο και στο ανώι τα υπνοδωμάτια. Διέθεταν περιφραγμένη αυλή όπου άραζαν τα κάρα και έδεναν τα άλογα. Τέτοια χάνια, επί του δρόμου Λαμίας Καρπενησίου, ήταν: του Χάζου στο Αρχάνι, του Κουτσαβδή, του Σκαργιώτη και του Παπανικολάου στη Μακρακώμη, της Γιανάκαινας και... -
Ελληνοπυγόστεος το ιθαγενές ψάρι του Σπερχειού
Ελληνοπυγόστεος το ιθαγενές ψάρι του Σπερχειού Ποιός είναι και που ζεί Είναι ένα ιθαγενές ενδημικό ψάρι του γλυκού νερού της Ελλάδας, με μακρά εξελικτική πορεία, που απαντάται μόνο σε μικροϋδάτινα συστήματα της λεκάνης απορροής του Σπερχειού. Αρχικά εντοπίστηκε σε ρυάκια και φυσικά πηγάδια (μάτια) των Κομποτάδων και αργότερα στις καρστικές πηγές Αγίας Παρασκευής Φθιώτιδας. Κατά τα τελευταία χρόνια οι αρχικοί βιότοποι του ελληνοπηγόστεου στις Κομποτάδες καταστράφηκαν, με αποτέλεσμα, πριν από δυο χρόνια, να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι το είδος αυτό υπάρχει μόνο στις πηγές Αγίας Παρασκευής... -
Ρουμελιώτικοι ιδιωματισμοί
Ρουμελιώτικοι ιδιωματισμοί Όπως μιλιούνται & ερμηνεύονται στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας του Νίκου Σωτηρόπουλου Αγκωνή: Η γωνιά του τζακιού, η θαλπωρή. «Στην αγκωνή μ' θεραπεύομαι». Αζάπι - άζαπος: Αυτός που δεν κρατιέται, που κάνει ζημιές. Αλάνταβος: Ο βιαστικός, ο απρόσεχτος. «Αυτός είναι αλάνταβος στη δουλειά». Αλαφιάζω: Ανησυχώ, υποψιάζομαι. «Καθώς περπατούσε το ζώο αλαφιάστηκε». Αλισβερίσι: Σχέση, συναλλαγή, δανεισμός. «Έχουμε πάρε δώσε». Αμπώχνω: Σπρώχνω κάποιον με τη βία για να περάσω. Αντέτι: Το έθιμο, η συνήθεια. Απαγαδός: Ο ήρεμος, ο αγαθός, ο αθόρυβος, ο πράος άνθρωπος. Απειρολόητα: Τα... -
ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ ΤΗΣ ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΑΣ
ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ ΤΗΣ ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΑΣ Του Βασίλη Κενέλλου από το βιβλίο του:«Ο Γουλινάς & τα χωριά του» Παζάρι στις πόλεις και τα χωριά της Ρούμελης είναι η ετήσια εμπορική αγορά που γίνεται σε ορισμένο τόπο και χρόνο και γεννήθηκε από την ανάγκη συγκέντρωσης κοινού και αγαθών σε συγκεκριμένο και ευρύτερο και γνωστό χώρο. Η λέξη παζάρι προέρχεται από το τουρκικό Pazar και σημαίνει τόπος δημόσιας αγοράς αλλά και διαπραγμάτευση σχετικά με την τιμή του εμπορεύματος ή τους όρους συμφωνίας1 κ.λ.π. Για τη Σπερχειάδα και τα χωριά της το παζάρι ήταν - και παραμένει ακόμα - μια από τις σπουδαιότερες δραστηριότητες της... -
Η συγκοινωνία στις άγονες γραμμές της Δυτικής Φθιώτιδος
Η συγκοινωνία στις άγονες γραμμές της Δυτικής Φθιώτιδος του Τάκη Ευθυμίου Ο "καρνάβαλος" του Προβόγιαννου, ανηφορίζοντας για το ξωκλήσι του Άη-Γιάννη Προπολεμικά η συγκοινωνία ανάμεσα στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας ήταν πρωτόγονη. Μέχρι το 1930 γινόταν με άμαξες και ακόμα παλιότερα με κάρα που τα έσερναν καλογυμνασμένα άλογα Σε κάποια περίοδο, κάπου στα 1935, αγοράστηκαν τα πρώτα λεωφορεία με τα οποία γίνονταν συχνά η συγκοινωνία στον κεντρικό άξονα Λαμίας - Καρπενησίου & Σπερχειάδας - Γαρδικίου. Στα υπόλοιπα χωριά η συγκοινωνία πραγματοποιούνταν μια ή δυο φορές τη βδομάδα Προπολεμικά η συγκοινωνία ανάμεσα στα χωριά της... -
Ξυλογεφύρια και περαταριές στον Σπερχειό
( Παλιό ξυλογεφύρι-περαταριά στο Σπερχειό κοντά στο Νεοχωράκι, πρόχειρο πέρασμα για το πανηγύρι του Αγίου Πνεύματος στου "Ντρίζι) Ξυλογεφύρια και περαταριές στον Σπερχειό του Τάκη Ευθυμίου Λιγοστό ήταν από παλιά το νερό του Σπερχειού το καλοκαίρι και τότε οι χωρικοί με μια πηδηξιά πέρναγαν στην αποπέρα μεριά της κοίτης του ή περνούσαν απέναντι πατώντας πάνω σε πέτρες που ξέπεχαν από το νερό του ποταμού. Το χειμώνα, όμως, το ποτάμι είτε κατεβασμένο είτε αλλιώς έχει πολύ νερό και για να περάσει κάποιος έτσι, κινδυνεύει να παρασυρθεί στον κατήφορο και να πνιγεί. Όσο νερό κι αν είχε παλιότερα ο Σπερχειός, ο χωρικός έπρεπε, δίχως... -
Για τους νεκρούς της οικογένειας Σακελλάρη από τη Φτέρη Φθιώτιδος
Για τους νεκρούς της οικογένειας Σακελλάρη από τη Φτέρη Φθιώτιδος Η οικογένεια Σακελλάρη είναι μία από τις ελληνικές οικογένειες, που προσέφεραν τα παιδιά τους θυσία για την πατρίδα. Στη Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 6, σελίδα 222, αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του Διονυσίου Σακελλάρη (Εικ.1), ο οποίος αποστρατεύθηκε το 1926 «συνεπεία τραυμάτων πολέμου»: «Σακελλάρης Διονύσιος του Γεωργίου λοχ. πεζ., γεν. το 1886 εν Φτέρη Φθ/κίδος, μετ. πολ. 12-13 και 17-23, μετετ. εις τιμητ. αποστρ. συνεπεία τραυμάτων πολέμου, 8 Ιουλ. 1926». Ο Διονύσιος Σακελλάρης, ο οποίος έφερε και ο...Για τους νεκρούς της οικογένειας Σακελλάρη από τη Φτέρη Φθιώτιδος
-
Περί κηρύξεως Αρχαιολογικών Χώρων εις Νομούς Φθιώτιδος και Καρδίτσης
Περί κηρύξεως Αρχαιολογικών Χώρων εις Νομούς Φθιώτιδος και Καρδίτσης Χαρακτηρίζομεν τους κάτωθι χώρους ως αρχαιολογικούς προς προστασίαν των εν αυτοίς σωζομένων αρχαίων: Α. Νομός Φθιώτιδος: 1. Αρχαιολογικός χώρος Λαρίσης Κρεμαστής: ερείπια ακροπόλεως και τείχους αρχαίας πόλεως επί λόφου 530 μ. κειμένου εις απόστασιν 1,5 χμ. προς Β. του χωρίου Πελασγία (τέως Γαρδίκι). 2. Αρχαιολογικός χώρος Μελιτείας: ερείπια τείχους αρχαίας πόλεως, αμέσως προς Β του χωρίου Μελίταια (τέως Αβαρίτσα), βορειότερον του Ναού της Αγίας Τριάδος*. 3. Αρχαιολογικός χώρος Ναρθακίου: ερείπια ακροπόλεως και τείχους αρχαίας...Περί κηρύξεως Αρχαιολογικών Χώρων εις Νομούς Φθιώτιδος και Καρδίτσης
-
Καταστροφές στις πόλεις και τα χωριά της Φθιώτιδας τη περίοδο 1940-45
Καταστροφές στις πόλεις και τα χωριά της Φθιώτιδας τη περίοδο 1940-45 Στην πρώτη στήλη αναγράφεται ο αριθμός των σπιτιών, στη δεύτερη ο αριθμός των σπιτιών που καταστράφηκαν ολοσχερώς, στην τρίτη τα σπίτια που καταστράφηκαν μερικώς και στην τέταρτη οι υπαίτιοι της καταστροφής. Επίσης αναφέρονται τα θύματα. ΕΠΑΡΧΙΑ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΛΑΜΙΑ 3.087 142 28 Γερμανοί Θύματα 175 άνδρες και 14 γυναίκες από βομβαρδισμό και εκτελέσεις. Άγιος Γεώργιος (Ολοκαύτωμα) 186 173 2 Γερμανοί Αμούρι 78 ― 1 Εσ. αντίστ. Ανατολή 85 70 ― Γερμανοί Άνυδρο 125 ― 1 Ιταλοί Αργύρια 105 1 25 Καθίζηση Αργυροχώρι 68 38 4 Γερμανοί Αρχάνι136 ...Καταστροφές στις πόλεις και τα χωριά της Φθιώτιδας τη περίοδο 1940-45
-
Πεσόντες υπέρ πατρίδος
1886 Δημήτριος Ν.Δημητρέσσας Ανθ/γος Φθιώτες νεκροί Ελληνοτουρκικού πολέμου 1897 Από το βιβλίο: Υπουργείο Στρατιωτικών, Αγώνες & νεκροί 1830-1930 Τζώρτζης Αθανάσιος, Δεκανεύς, γεννηθείς εις Φτέρη Φθιώτιδος, εφονεύθη το 1897 Απριλίου 23, εις Τεκέ-Τατάρ Φθιώτες νεκροί Μακεδονικού Αγώνα Από το βιβλίο: Υπουργείο Στρατιωτικών, Αγώνες & νεκροί 1830-1930 Τζώρτζος Γεώργιος του Ελευθερίου, αντάρτης, γεννηθείς εις Φτέρην Σπερχειάδος, εφονεύθη το 1908 Σεπτεμβρίου εις Λίμνην Γιαννιτσών. Βαλκανικοί πόλεμοι 1912-13 Σακελλάρης Νικόλαος, Ανθυπολοχαγός Πεζικού από τη Φτέρη Σπερχειάδας, εφονεύθη Ιούλιο 1913 στην Άνω Τζουμαγιά Σακελλάρης... -
Φώτης Μαστροκώστας (Θάνος)
Φώτης Μαστροκώστας (Θάνος) Στη φώτο αυτή ο Φώτης Μαστροκώστας (Θάνος) σέρνει το χορό,και ο Γιώργος Χουλιάρας (Περικλής) τον συνοδεύει Γεννήθηκε το 1914 στη Σπερχειάδα Φθιώτιδος . Νέος , τραχύς , πολέμησε στο Αλβανικό μέτωπο και πήρε μετάλλιο ανδρείας. Δεν τον κράταγε το σπίτι του και τον περισσότερο καιρό γυρνούσε τα βουνά της Ρούμελης κυνηγώντας. 'Ηταν ο ένας από τους 4 που συναντήθηκαν στις 22 Μαϊου στη Καλύβα του Στεφανή (οι άλλοι ήταν οι: Νίκος Λέβας, Βαγγέλης Λέβας (αδελφός του πρώτου) και ο Βασίλης Ξυνοτρούλιας από την περιοχή του Δομοκού) με τον 'Αρη Βελουχιώτη δημιουργώντας την πρώτη ομάδα... -
Δημήτριος Ν.Δημητρέσσας
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟΥ ΔΗΜ.Ν.ΔΗΜΗΤΡΕΣΣΑ (ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΜΝΗΜΕΙΟΥ) Αγαπητοί Συγχωριανοί Μετά την ,υπό της επιτροπής ανέγερσης προτομών Φτέρη και Τρ.Κατσούδα, εκχώρηση στην Κοινότητα του εναπομείναντος ποσού των 720 ευρω,το Τοπικό Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την διάθεση του ποσού των 720 ευρω,το Τοπικό Κοινοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την διάθεση του ποσού αυτού για την ανέγερση Μνημείου προς τιμήν του Δημητρίου .Ν.Δημητρέσσα, ηρωικού ανθυπολοχαγού ,πεσόντος κατά την διάρκεια συνοριακού επεισοδίου εις Γκριζόβαλι Τυρνάβου. Ήδη είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε την ολοκλήρωση του... -
Μάχη μεταξύ ληστών και χωροφυλάκων στο Παλιόκαστρο
Μάχη μεταξύ ληστών και χωροφυλάκων στο Παλιόκαστρο Στο τέλος του 19ου αιώνα στην Φθιώτιδα ανθούσε η ληστεία, σαν παραμεθόριος περιοχή η πατρίδα μας, ήταν στέκι και πέρασμα όλων των παρανόμων . Διότι όταν καταδιώκονταν περνούσαν την οροθετική γραμμή και έμπαιναν στο οθωμανικό κράτος. Την εποχή εκείνη στην περιοχή μας υπήρχαν μεγάλοι και αδίστακτοι ληστές ,αλλά ο χειρότερος όλων ήταν ο Θανάσης Παπακυριτσόπουλος από το Αμούρι .Ο Παπακυριτσόπουλος ήταν άνθρωπος αδίστακτος, επικίνδυνος ,θρασύς και πολύ εκδικητικός. Το καλοκαίρι του 1894 ο νεοδιοριζόμενος εισαγγελέας Λεωνίδας Ροζάκης παίρνει... -
Αναμνήσεις από τήν Αντίσταση στόν Εμφύλιο καί τήν Προσφυγιά (Β.Παπαδάκης -Καπετάν Λευτεριάς )
Αναμνήσεις από τήν Αντίσταση στόν Εμφύλιο καί τήν Προσφυγιά Παπαδάκης- Καπετάν Λευτεριάς Στό χωριό Φτέρη, 29 τοΰ Φλεβάρη 1945 Μαζί μέ τό Γιωργούλα παρέα πήγα στή Φτέρη νά συναντήσω τόν "Αρη. Ειχα μάθει γιά τίς άπόψεις του, γύρω άπό τά προβλήματα πού έμπαιναν στό κόμμα καί ήθελα νά τόν δω νά έχω μιά προσωπική άντίληψη των άπόψεών του. Γύρω άπό αυτό τό θέμα έχω γράψει στό πρώτο μου βιβλίο πού πραγματεύεται τίς αναμνήσεις μου άπό τήν περίοδο 1941-44. "Αλλωστε οί άπόψεις του "Αρη ήσαν οί μοναδικές, άπό όσο ξέρω, άπό μέρους κομματικών στελεχών καί δέν ενδιαφέρουν τό θέμα της τωρινής εξιστόρησης, των...Αναμνήσεις από τήν Αντίσταση στόν Εμφύλιο καί τήν Προσφυγιά (Β.Παπαδάκης -Καπετάν Λευτεριάς )
-
Γενιά Αγώνων καί Θυσιών (Ν.Μαγόπουλος )
Γενιά Αγώνων καί Θυσιών Αναφορές για τη περιοχή μας από το βιβλίο¨:Γενιά αγώνων και Θυσιών του Νίκου Μαγόπουλου Σελ.25......Οι περισσότεροι ξενόφερτοι ήρθαν από τη Φθιώτιδα, την Ευρυτανία και τα ορεινά χωριά των Αγράφων και του Κόζιακα. Οι οικογένειες Μαγόπουλου, Λυκοτσέτα και Τρίγγα π. χ. ήρθαν από την Γιαννιτσού Φθιώτιδας. Οι οικογένειες Πολύζου και Μόσχου από τον Ασβέστη επίσης της Φθιώτιδας. Οι οικογένειες Μπούρα από Μακρυράχη (Καΐτσα), Καλιώρα — Καραΐσκου — Στεφανή από Λυτόσελο, Γιαννακάκη από Περίβλεπτο, Κίσσα από Άγιο Σώστη — Σπερχειάδας,Ευσταθιου απο Φτερη ,Σαντάρμη από Αρχάνι,... -
Έκθεση του Δ.Σ.Ε στον ΟΗΕ το 1947
Έκθεση του Δ.Σ.Ε στον ΟΗΕ το 1947 (Αναφορές για την περιοχή της Φθιώτιδος) Ε' ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΡΧΗΓΕΙΟΥ ΡΟΥΜΕΛΗΣ (ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ) Δίνουμε παρακάτω πολύ λίγα στοιχεία, όσα κατορθώσαμε να συγκεντρώσουμε από την περιοχή αυτή για τις καταστροφές και ωμότητες που προκάλεσαν οι μοναρχοφασιστικές δυνάμεις στην περίοδο μετά την συμφωνία της Βάρκιζας. ΛΗΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΕΣ: Προ και μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας οργανώθηκαν οι παρακάτω ληστοσυμμορίες: 1) Κώστα Βουρλάκη (Καρυά Φθιώτιδας) με δύναμη 70-120. 2) Μπουλουκούτα με δύναμη 10-23. 3) Τσαμαδιά με 25-35. 4) Λασπιά (Ανθήλη Λαμίας) με 20-35.5) Κ. Οικονόμου (Κορομηλιά... -
Φθιωτική ιστορική παράδοση και Ομηρικός Αχιλλέας
Φθιωτική ιστορική παράδοση και Ομηρικός Αχιλλέας Ο ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΑΠΟ ΑΓΓΕΙΟ Το παγκόσμιο μυθολογικό και ιστορικό πρότυπο ρώμης και κάλλους, ο Ομηρικός Αχιλλέας λατρεύτηκε, ως θεοποιημένος ήρωας, σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας, οι οποίες διεκδικούν και την πατρότητά του. Μια από αυτές είναι και η κοιλάδα του Σπερχειού, η σημερινή Φθιώτιδα ως συνέχεια της Ομηρικής Εριβώλακας Φθίας, επειδή τόσο ο Όμηρος, όσο και άλλοι αρχαίοι και νεότεροι συγγραφείς, επιστήμονες και ερευνητές θεωρούν το Σπερχειό ποταμό ως αναπόσπαστο τμήμα του βασιλείου των Αιακιδών, κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους Οι ιστορικές παραδόσεις είναι προφορικές διηγήσεις οι οποίες διατηρούν... -
Διοικητική εξέλιξη του Δήμου Σπερχειάδος
Διοικητική εξέλιξη του Δήμου Σπερχειάδος Ο πρώτος νόμος του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, ήταν ο νόμος της 27-12-1833/8-1-1834 (ΦΕΚ 3/10-10-1834), που αποτέλεσε και τον πυρήνα για το σχηματισμό των δήμων σε όλη την Επικράτεια. Τα άρθρο 1 του νόμου αυτού όριζε ότι : « Όλο το Βασίλειον της Ελλάδος θέλει διαιρεθεί σε δήμους, εκάστου δε δήμου θέλει προσδιορισθεί η περιοχή...». Παρακάτω, το άρθρο 4 όριζε ότι: «...παν χωρίον έχον τουλάχιστον 300 κατοίκους δύναται να σχηματίσει ιδίαν δημοτικήν αρχήν». Σύμφωνα με το νόμο, μικρότερα χωριά, σποραδικά χτισμένα... -
Δήμος Σπερχειάδας.Ιστορική αναδρομή
Δήμος Σπερχειάδας.Ιστορική αναδρομή Ερευνώντας την ιστορική ταυτότητα της περιοχής μας θα αναφερθούμε στο κεφάλαιο αυτό και στην ιστορία της ευρύτερης περιοχής της κοιλάδας του Σπερχειού. Σ' αυτόν τον ιστορικογεωγραφικό χώρο η περιοχή μας είχε μια αξιόλογη παρουσία και προσφορά και διεκδικεί με το μικρό ή μεγάλο ρόλο που διαδραμάτισε τη συμμετοχή της στο ιστορικό γίγνεσθαι της πατρίδας μας. Προϊστορικά χρόνια Η κοιλάδα του Σπερχειού ευρισκόμενη στο κέντρο του κορμού της Ελληνικής Χερσονήσου υπήρξε κατά τη μακραίωνη ιστορία της το σταυροδρόμι από όπου διήλθαν λαοί, πολιτιστικά ρεύματα και... -
Φθιωτική Λαογραφία-Βιβλιογραφική Απόπειρα
Φθιωτική Λαογραφία-Βιβλιογραφική Απόπειρα Του Γιώργου Παν. Σταυρόπουλου Αν υπάρχει ένας τομέας στη Φθιωτική Γραμματεία ο οποίος παρουσιάζει μεγάλη δυσκολία στη βιβλιογραφική καταγραφή του, αυτός είναι της Λαογραφίας. Κι αυτό γιατί, τις τελευταίες δεκαετίες, πλήθος είναι τα σχετικά δημοσιεύματα, κυρίως, στα πολυάριθμα συλλογικά έντυπα που κυκλοφορούν σήμερα ή έχουν εκδοθεί κατά το πρόσφατο παρελθόν.Η άνθηση της έκδοσης τέτοιων εντύπων οφείλεται στο γεγονός της σταδιακής εγκατάλειψης των ελληνικών χωριών χάριν των πόλεων. Η εγκατάσταση στα αστικά κέντρα, όχι πάντα επιθυμητή, δημιουργεί συναισθήματα νοσταλγίας για την πατρώα γη, τα οποία εκδηλώνονται με πολλούς τρόπους,... -
Τότε που στη Φθιώτιδα καλλιεργούσαν Ινδική Κάνναβη
Το 1886 κάποιος Λ.Κ.Τ. από τη Λαμία ενδιαφέρεται να καλλιεργήσει ινδική κάνναβη, να παράξει και να εμπορευθεί χασίς και με επιστολή στο περιοδικό "Ελληνική Γεωργία" ζητά πληροφορίες. Το περιοδικό, στη στήλη "ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ", σπεύδει να του απαντήσει (Νοεμβριος 1886, σελ.521): "Περί Χασίς. Τω κ. Λ.Κ.Τ. εις Λαμίαν-Δύνασθε ευκόλως και επιτυχώς να καλλιεργήσετε το ναρκωτικόν τούτο φυτόν όπερ είναι απλώς ποικιλία της κοινής καννάβεως...". Τον Αύγουστο του 1892, η "Ελληνική Γεωργία", στην ίδια στήλη (σελ.377-378} , αφου απαντήσει σε επιστολές αγροτών με θέματα όπως "περί γεωμήλων", "περί... -
-
ΛΗΣΤΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΦΘΙΩΤΙΔΑ
Επί Τουρκοκρατίας και ειδικά στην εποχή του Αλή Πασά ,πολλοί Έλληνες που δεν άντεχαν κυρίως την σκλαβιά και την φτώχεια μαζί αναγκάστηκαν να γίνουν ληστές και να ανέβουν στα Βουνά. Λήστευαν συνήθως Τούρκους αλλά και πλούσιες Ελληνικές οικογένειες. Μετά την απελευθέρωση περίπου στα 1830 , πολλοί αγωνιστές της Ελληνικής επανάστασης λόγω της αδιαφορίας που έδειξε απέναντι τους το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος , βρέθηκαν χωρίς πόρους και προστασία , έτσι προσχώρησαν στις συμμορίες των ληστών. Με το εμπειροπόλεμο πλέον προσωπικό οι λήσταρχοι έγιναν αδίστακτοι, κτυπούσαν πια, όχι μόνο τα χωριά αλλά...
Αφηγήσεις
-
Αφηγήσεις 35
Ο Ευρυπίδης και το …. φάντασμα!!
Ο Ευρυπίδης και το …. φάντασμα!! Αφήγηση Κώστας Τσίφτης Ο Ευρυπίδης ήταν Φτεριώτης !!!!. Ευρυπίδης Αρκούδας, ήταν το όνομά του. Είχε γεννηθεί με σύνδρομο Down και ως εκ τούτου την προστασία του την είχε αναλάβει ο μεγαλύτερος αδερφός του ο Αλέκος και η Ευδοξία η σύζυγος του Αλέκου.. Έμεναν μαζί στην Αθήνα, αλλά κάθε Ιούνιο, μόλις τελείωναν τα σχολεία, ανέβαιναν όλοι μαζί στο χωριό. Το τέλος των μαθημάτων στο σχολείο και ο ερχομός του Ευρυπίδη στο χωριό, σηματοδοτούσε και το καλοκαίρι. Εκείνη την εποχή (τέλος 10ετίας 1960) στα μαγαζιά του χωριού υπήρχαν 2 ηλεκτρόφωνα (μάρκας ΑΜΙ αν θυμάμαι καλά). Το ένα ήταν στο μαγαζί του... -
Ο μισεμός
Ο μισεμός ( ξενιτεμός - εκπατρισμός ) Αφήγηση από Αλεξάνδρα Νικ. Μακρή το γένος Ευαγ. Σακελλάρη 13-6-1987 Φτέρη. Ως γνωστό κατά τις πρώτες 10ετίες 1900 το μεταναστευτικό ρεύμα προς την πλούσια Αμερική ήταν ιδιαίτερα διογκωμένο. Κατά δεκάδες τα ελληνόπουλα από κάθε χωριό ταξίδευαν από διάφορα λιμάνια της Ελλάδας και της Ευρώπης προς τη Μεγάλη Χώρα. Συνήθιζαν, παραμονές της αναχώρησής τους ν' ανταμώνουν σε κάποιο μαγαζί ή σπίτι με τις οικογένειές τους και να γλεντάνε μέχρι πρωίας. Πού τότε τα ηλεκτρονικά μέσα μουσικής να συμβάλλουν με τους δυνατούς τους ήχους στη συγκινητική μεγάλη εκδήλωση του χωρισμού; Μερικοί απ' αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ στην Πατρίδα, αφήκαν τα κοκαλά τους στην ξένη γη. Η εν λόγω γηραιά θειά Αλεξάνδρα (1900 - 29/8/1996) θυμάται ένα απ' τα τραγούδια που τραγουδούσαν τα, για την ξενιτιά, παιδιά: «Φύτρωσε στη βιτρινίτσα πού ναι τά μορφα κορίτσια που με βάλανε στη μέση να φιλήσω ποια μ' αρέσει. Να φιλήσω τη Βασίλω που ναι κόκκινη σα... -
Δώδεκα Κοντογιανναίοι δεκατρείς ταμπουράδες
«Δώδεκα Κοντογιανναίοι δεκατρείς ταμπουράδες (παροιμία)» Η καταλειφθείσα νοοτροπία των Πασάδων και οι Αγνοί Πατριώτες. Με την ευκαιρία της πρόσφατης έκδοσης του βιβλίου μου: «ΟΙ ΣΤΑΜΟΚΩΣΤΑΙΟΙ, ΠΑΠΠΟΝ ΠΡΟΣ ΠΑΠΠΟΝ, ΔΥΟ ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΑ ΔΕΝΔΡΑ», χρησιμοποίησα ορισμένα κομβικά ιστορικά στοιχεία του χωριού, που αναφέρονται κυρίως στην ιστορία των τιμηθέντων πρόσφατα ηρώων προγόνων μας Τριαντάφυλλου Κατσούδα και Νίκου Φτέρη, με την ανέγερση των προτομών τους. Θεώρησα χρέος μου, αυτά να γίνουν γνωστά σε όσους ήρθαν, έρχονται και θάρθουν, όχι μόνον στους απογόνους των Σταμοκωσταίων, αλλά σε όλους τους φτεριώτες και Έλληνες πατριώτες, μέσα και από το παρόν άρθρο: 1ον). Ο ακούραστος... -
Το πέταγμα του ορτυκιού
Το πέταγμα του ορτυκιού Αφήγηση Δημήτριος Βασ.. Θραψίμης Τα παλιά τα χρόνια όταν οι παρακάτω Φτεριώτες ήταν νεαροί, συναντήθηκαν στο κυνήγι. Ο Τάσος Κουκούλης (Γατσανο-Τάσος το παρατσούκλι του και άριστος κυνηγός!!!), με τον Ανδρέα Λαγό (Λαγ-Αντρέας το παρατσούκλι του). Κάθισαν κάτω από ένα δέντρο να ξεκουραστούν και να συζητήσουν πως πήγε το κυνήγι της ημέρας . -Τι έγινε Τάσο? -Όλα καλά Ανδρέα. -Πως πήγε το κυνήγι σήμερα?? Τάσο χτύπησες τίποτα ; -Χτύπησα ένα λαγο, 5-6 τρυγόνια και καμιά δεκαριά ορτύκια απαντάει ο Τάσος. -Μπράβο Τάσο και τα αεταίρια τους ; (συντρόφους – ταίρια τους) -Μερικά ναι . -Εσύ τι έφτιαξες Ανδρέα... -
Τι καιρός είναι αυτός
Τι καιρός είναι αυτός … Αφήγηση Δημήτριος Βασ. Θραψίμης Ο Νίκος Τσούστας ήταν γιος του Τσούστα του Γραμματοδιδάσκαλου Ένας άνθρωπος ήσυχος, και νηφάλιος . Παντρεύτηκε μια κοπέλα από την Κουτσούφλιανη, την οποία έστελνε καθημερινά και έβοσκε καμιά δεκαριά γίδια που είχαν. Του άρεσε πολύ η κολτσίνα, έπαιζε τακτικά και ΠΡΟ-ΠΟ, και είχε κερδίσει κάνα δυο φορές λίγα λεφτά. Το ΠΡΟ-ΠΟ το κατέθετα εγώ στη Μακρακώμη όπου κατέβαινα κάθε μέρα λόγω της δουλειάς μου. Ένα βράδυ στη ταβέρνα της Νίκης τα είχε ψιλοκοπανίσει και μόλις μπήκα μέσα ήθελε σώνει και καλά να με κεράσει γιατί αισθανόταν υποχρέωση που του κατέθετα το ΠΡΟ-ΠΟ. Κάποια στιγμή σηκώθηκε, ζήτησε... -
Σφαιρηδόν κατεβαίνω …… Σωρηδόν ανεβαίνω
Σφαιρηδόν κατεβαίνω …… Σωρηδόν ανεβαίνω !!!!! (Αφήγηση Ευάγγελος Κων/νου Τσίφτης) Προπολεμικά, περίπου το 1938-1939, το καφενείο του Ηλία Καραγιάννη στη Φτέρη ήταν γεμάτο κόσμο. Εγώ τότε ήμουνα περίπου 10-12 χρονών και έκανα το γκαρσόνι στο καφενείο, αφού τη μεγαλύτερη αδερφή μου την Ελένη την είχε παντρευτεί ο Ηλίας Καραγιάννης. Σ΄ένα τραπέζι κάθονται ο Βάγιας Καραγιάννης και ο Βαγγέλης Παταργιάς (ο επονομαζόμενος και «Μαύρος») και πίνουν τσίπουρα. Είχαν πιεί αρκετά, και κάποια στιγμή άρχισαν να λογομαχούν!!! Ο Βάγιας κάποια στιγμη του είπε «δεν είσαι άντρας ρε» και ο Βαγγέλης θίχτηκε και απάντησε: «ποιος εγώ?? Εγώ ρε μπορώ να πάω τώρα και... -
Αλάτι στο κρεμμύδι
Αλάτι στο κρεμμύδι Αφήγηση Δημήτριος Βας.Θραψίμης Ο ΠετσαλοΜήτρος είχε 7 παιδιά .Μια μέρα τα πήρε όλα μαζί του και πήγαν να σκαλίσουν το αμπέλι. Η μικρότερη κόρη η Κούλα, ήταν πολύ μικρή για τέτοιες δουλειές, και απλά πήγε μαζί τους για να είναι παρέα με τα αδέλφια της. Το μεσημέρι κάθισαν να φάνε ψωμί με κρεμμύδι ,τίποτα άλλο δεν είχαν. Όπως άρχισαν να τρώνε, ο ΠετσαλοΜήτρος είδε έναν χωριανό τους να πηγαίνει προς το αμπέλι του ,και επειδή τα μεγαλύτερα κορίτσια του ήταν σε ηλικία γάμου τους είπε να πάνε να συνεχίσουν το φαγητό τους μέσα στον αχυρώνα που είχαν δίπλα στο αμπέλι, για να μην δει ο χωριανός τους πόσο φτωχικό ήταν το τραπέζι τους. Όπως έτρωγαν τα παιδιά στον αχυρώνα και ο ΠετσαλοΜήτρος συζήταγε με τον χωριανό τους από έξω, ακούγετε η... -
Πάντα τα μαύρα να φορεί, ποτέ του να μην ξυριστεί
Πάντα τα μαύρα να φορεί, ποτέ του να μην ξυριστεί !!!!! Αφήγηση Ευάγγελος Κων/νου Τσίφτης Προπολεμικά η Φτέρη είχε δυό παππάδες !!! Ηταν ο Παπα-Γιώργης Σακελλάρης και ο Παπα-Κώστας Παπαφωτίου (Θανασούλας). Το καλοκαίρι ο Παπα-Γιώργης λειτουργούσε στον Αη-Γιώργη της Ανω Φτέρης όπου και παραθέριζε και ο Παπα-Κώστας- στην Αη-Δημήτρη. Στην Άνω Φτέρη όμως ήταν ο πολύς κόσμος και επομένως ο Παπα-Γιώργης είχε και τα πολλά έσοδα, αφού τότε οι παπάδες δεν είχαν μισθό αλλά μόνο τα τυχερά τους (αργότερα με νόμο του Πλαστήρα θεσπίστηκε να πληρώνονται από το κράτος). Ο Παπα-Κώστας που ειχε και οικογένεια με μικρά παιδιά το καλοκαίρι είχε πολύ λίγα τυχερά !!! Κάποιο καλοκαίρι λοιπόν, από τον Αη-Δημήτρη έλειψε το λάδι!!!! Κάποιος το είχε πάρει και δεν... -
Το συμβάν θεωρείτε λήξαν
Το συμβάν θεωρείτε λήξαν. Αφήγηση Δημήτριος Β.Θραψίμης Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του ‘70 Μια Κυριακή πρωί στη εκκλησία της Λευκάδας μπήκε ένας ψηλός μελαχρινός άντρας με κυνηγητικά ρούχα και με το δίκαννο στον ώμο. Ήταν ο Γυμνασιάρχης Τσάκας ,θεολόγος από το Μαυρίλο,που εκείνη την εποχή υπηρετούσε στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας. Σταμάτησε μπροστά στο παγκάρι, άναψε ένα κερί ,έβγαλε το καπέλο του, κατέβασε το δίκαννο από τον ώμο, και παρακάλεσε τους επιτρόπους να αφήσουν το καπέλο και το δίκαννο κάπου πίσω από το παγκάρι μέχρι να τελειώσει η θεια λειτουργία. -Καλημέρα Γυμνασιάρχα ,μείνετε ήσυχος θα σας φυλάξουμε εμείς τα πράγματα σας . Είπαν οι επίτροποι και ο Γυμνασιάρχης τράβηξε για το ψαλτήρι μιας και ήταν και ψάλτης στην εκκλησία. Ο Άρχων Ιεροψάλτης του παραχώρησε τη θέση του από σεβασμό ,και άρχισαν να ψάλουν... -
Στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας
Στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Τη δεκαετία του ’50 μαθητές του Γυμνασίου Σπερχειάδας οι Δημ.Θραψίμης του Βασ. ,Γιάννης Σπανός του Ευαγγ. και Τάσος Σπανός, αδελφός του Γιάννη. Δύσκολα χρόνια ,πείνα και δυστυχία. Για να μπορούν να πληρώνουν οι πατεράδες μας το ενοίκιο κάθε μήνα ,επειδή ήμασταν και κουμπάροι,μας νοίκιασαν ένα δωμάτιο στη Σπερχειάδα ,ιδιοκτησίας Κων/νου Σπανού από την Φτέρη. Το εν λόγο κτήριο είχε τρία δωμάτια των 20-25 τ.μ το καθένα .Ήταν κτισμένο με πλίθες, το ταβάνι ήταν με δέντρινα καδρόνια κακοπελεκημένα, και από πάνω σκεπασμένο με κεραμίδια. Το πάτωμα στρωμένο με χώμα, και όχι καλά ισιασμένο. Μια ξύλινη πόρτα, και ένα παράθυρο μικρό. Το δεύτερο δωμάτιο ακριβώς ίδιο με το δικό μας το είχαν νοικιασμένο ο Γεωργ.Βασιλείου και ο αδελφός του Κώστας από τη... -
Ο παρδαλοκοκκινωπός κόκορας
Ο παρδαλοκοκκινωπός κόκορας Αφήγηση Δημήτριος Β.Θραψίμης Ένα απόγευμα πίναμε καφέ με τον Γιώργο Νταλιάνη τον δάσκαλο . Εκείνη την ώρα πέρναγε ο Κωστας Μπακατσέλος ,με τον οποίο ήταν συμμαθητές στο Γυμνάσιο της Σπερχειάδας ( μακαρίτες πλέον και οι δύο ) Τον φωνάζει ο δάσκαλος να τον κεράσουμε καφέ και του λέει κάποια στιγμή . -Πες μας ρε Κώστα πως έγινε τότε με τον κόκορα του Γουνόπουλου; Ο Κώστας αφού γέλασε άρχισε…. Ο Γυμνασιάρχης του Γυμνασίου Σπερχειάδας κ.Γουνόπουλος ( μαθητές του εμείς ), στο παζάρι της Σπερχειάδας αγόρασε ένα κόκορα για να τον σφάξει και να τον μαγειρέψει. Ο κόκορας αυτός ήταν τροφαντός, είχε ένα παρδαλοκόκκινο χρώμα,και καθώς τον πήγαινε σπίτι άρχισε να λαλάει. Άρεσε αυτό στον κ.Γυμνασιάρχη , και όχι μόνο δεν τον έσφαξε... -
Οι σωφεραίοι και ….ο Φτεριώτης Charles Bronson
Οι σωφεραίοι και ….ο Φτεριώτης Charles Bronson !!! (εκ του γαλλικού Le sofeur /οδηγός) Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Ήταν Μάρτης του 2011, όταν ανέλαβα τη διοίκηση στο Αστυνομικό Τμήμα Μακρακώμης. Μετά από λίγες μέρες, όταν βγήκα για καφέ στην πλατεία, με πλησίασε ένας ηλικιωμένος κύριος, με χαιρέτησε και μου ευχήθηκε καλή επιτυχία στα καθήκοντά μου. Τον θυμήθηκα!!! Ήταν ο Νίκος Κατσαδούρος!!! Οδηγός του ΚΤΕΛ στα λεωφορεία των 32 θέσεων, που τη 10ετία του 70, όταν είμαστε μαθητές Γυμνασίου, κάθε πρωΐ στις 07.00΄, μας έπαιρναν από το χωριό μας, τη Φτέρη, και μας πήγαιναν στο Γυμνάσιο στη Σπερχειάδα και το μεσημέρι στις 14.30΄ μας ξανάφερναν στο χωριό. Τον ρώτησα τι κάνει και φάνηκε να εκπλήσεται!! - Με γνωρίζεις? με ρώτησε. -... -
Ένα Σαββατόβραδο στη Φτέρη
Ένα Σαββατόβραδο στη Φτέρη Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Πρίν μερικές μέρες, ήμουν στο χωριό. Σούρουπο Σαββατόβραδου και είπα να περπατήσω λίγο στον κεντρικό δρόμο. Ανοιχτό είναι το μαγαζί του Λάμπου στην Πλατεία, στο ισόγειο του σπιτιού του Λαγκοράνη. Μέσα είναι 5-6 άτομα και ο Ηλίας Κοντογιάννης (Καρυαμπάς) στην ψησταριά. Στο δρόμο έξω, ερημιά!! Δεν κυκλοφοράει άνθρωπος!!! Μια από τα ίδια και στο καφενείο του Καραγιάννη !! Κι εδώ 8-10 άτομα!! Άλλοι παίζουν χαρτιά κι άλλοι βλέπουν τηλεόραση. Από εδώ και πέρα, μέχρι την αποθήκη του Συνεταιρισμού ερημιά!!!! Δε συνάντησα άνθρωπο!!! Πόσο άλλαξε το χωριό μας!!!! Πόσο ρήμαξε!!! Κι όμως πρίν κάμποσα χρόνια το χωριό έσφυζε από ζωή!!!! Η σκέψη μου... -
Τ΄ αυγό και το λάβδανο
Τ΄ αυγό και το λάβδανο Ο Κώστας Λαγός ( ο Γουμενο-Κώστας, γιος της Γουμενο-Γιάνναινας) όταν η μάνα του είχε ένα εντερικό πρόβλημα φώναξε τον Πετσαλο-Μήτρο που ήταν πρακτικός νοσοκόμος ,να εξετάσει τη μάνα του και να του πει τι να κάνει για να γίνει καλά. Την εξέτασε ο Πετσαλο-Μήτρος και λέει στον Γουμενο-Κώστα . -Πάρε ένα αυγό και πήγαινε στο μαγαζί του Κουμπουρλή. Δώστου το και πες να σου δώσει λάβδανο. Τα υπόλοιπα παιδιά ήταν μικρά ,φώναζαν και μάλωναν .Για να ησυχάσουν τότε τους λέει η Πετσαλο-Μήτραινα -Μη φωνάζετε γιατί αν δεν ενεργηθεί η μάνα σας, θα πεθάνει και θα μείνετε ορφανά!!!! Λούφαξαν... -
Με πιάνει Λύχρα
Με πιάνει Λύχρα !!!!! Αφήγηση: Δημήτριος Βασ. Θραψίμης Η Γιάνναινα ( γυναίκα του Γουμενο-Γιάννη ) είχε ένα δερματικό πρόβλημα, και της πρότεινε η γιαγιά μου η Πετσαλο-Μήτραινα να την πάει στα Λουτρά της Παλιοβράχας ,που ήταν ιδανικά για δερματικές παθήσεις. Τότε υπήρχαν δωμάτια για ενοικίαση στα Λουτρά ,μαγαζιά ,ακόμα και Φαρμακείο,και πήγαινε πολύς κόσμος από τις γύρω περιοχές για ιαματικά λουτρά. Κάθισαν μερικές μέρες ,και ύστερα πήγε ο Πετσαλο-Μήτρος και τις έφερε στη Φτέρη. Την άφησαν στο σπίτι της και μετά πήγαν οι Πετσαλαίοι στο δικό τους. Ύστερα από 2-3 μέρες πήγε η Πετσαλο-Μήτραινα να δει τι κάνει η Γουμενο-Γιάννενα. -Τι καν’ς θειά??? Σ΄ πέρασε η φαγούρα ?? -Δεν μ΄ πέρασε παιδάκι’μ !!! -Και τι καν’ς θειά... -
Σήκω βρε χαλμούκι
Σήκω βρε χαλμούκι Ο παπά-Κώστας Παπαφωτίου ( πατέρας του Θανασούλα) έμενε στον Κλειτσό. Ο παπά-Κώστας ήταν άξιος λειτουργός της πίστης μας, αλλά είχε και μια από τις καλύτερες φωνές στη ψαλτική. Στη Φτέρη ειχαμε και τον ΠετσαλοΜήτρο ,ο όποιος ήταν ο καλύτερος ιεροψάλτης όλης της περιοχής. Ο Δεσπότης όταν ήθελε να επισκεφθεί κάποιο χωριό της περιοχής ,έπαιρνε πάντα αυτούς τους δυο για να λειτουργήσουν μαζί του. Γέρασε ο παπά-Κώστας ,χήρος όπως ήταν ,τα παιδιά του είχαν φύγει από το χωριό ,αρρώστησε μια μέρα και τα μεσάνυχτα μην αντέχοντας άλλο πήγε στο σπίτι το Πετσαλέικο, όπου κοιμόταν ο Ηλίας Πετσάλας. Χτύπησε... -
Γαρδίκης απεβίωσεν
Γαρδίκης απεβίωσεν Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Ο Γαρδίκης ο προύχοντας του Γαρδικίου είχε ζητήσει από το παπα-Κώστα Παπαφωτίου, και τον ΠετσαλοΜήτρο όταν πεθάνει να πάνε να ψάλλουν στη κηδεία του. Όταν αρρώστησε βαριά ο Γαρδίκης,πήρε τηλέφωνο εδω στη Φτέρη η γυναίκα του,και ειδοποίησε αυτούς τους δυο ότι ο αντρας της είναι βαριά αρρώστος, και να είναι ετοιμοι αν πεθάνη να ερθουν επάνω στο Γαρδίκη να τον ψάλλουν. Πέρασαν αρκετές μέρες περιμένοντας να τους ειδοποιήσουν για τον θάνατο του Γαρδίκη,αλλά ειδοποιήση δεν είχαν. Πήγαν τότε στο μαγαζί του Κουμπουρλή που είχε το μοναδικό τηλέφωνο στη Φτέρη, πήραν τηλέφωνο στο Γαρδίκη και ρωτάει ο παπα-Κώστας Παπαφωτίου : -Γα-γα..ρδίκης απεβίωσεν η όχι ; Η απάντηση ηταν αρνητική. Αυτό γινόταν για αρκετές μέρες. Κάποια στιγμή τους... -
Ο Υπνοβάτης
Ο Υπνοβάτης Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Με τον ξάδελφο μου τον Μητσάκη,ο οποίος είναι δυο χρόνια μικρότερος από μένα ,μας έστελνε ο πατέρας μου (ο μπάρμπα-Βασίλης ) όταν εγώ ήμουν γύρω στα 15, να νυχτοβοσκήσουμε τα άλογα στο κάμπο, για να μην τρώνε το έτοιμο τριφύλλι που είχαμε στους αχυρώνες . Φάγαμε για βράδυ στο σπίτι, πήραμε τα άλογα, και ξεκινήσαμε για το κάμπο .Στο δρόμο συζητάγαμε για φαντάσματα ,για υπνοβάτες, και άλλες τέτοιες ιστορίες . Όταν φτάσαμε στον Ξηριά, στο ύψος τις αχυρώνας του Μπαλαφούτη, εκεί όπως ήταν ο δρόμος ,δεξιά υπήρχε μια τούφα ( χαμόκλαδα ) Ξαφνικά βλέπουμε την ΖουκοΧαραλαμπίνα ( μητέρα του Λάκη και Βασίλη Σταμοκώστα,) καβάλα σε ένα μουλάρι που τον φώναζαν Μάρκο... -
Γάμος στη Φτέρη μέσα στον Εμφύλιο
Γάμος στη Φτέρη μέσα στον Εμφύλιο Αφήγηση Ιωάννη Καραγιάννη και Δημήτρη Αρκούδα + Είμαστε στο καλοκαίρι του 1948 μέσα στον Εμφύλιο!! Μέσα στη φτώχεια και την καταστροφή!!!!! Η ζωή όμως συνεχίζετε, και στη Φτέρη γίνεται αρραβώνας.!!!! Ο Φτεριώτης Χαράλαμπος Γεωργόπουλος (Αι’λο-Χαράλαμπος το παρατσούκλι του, και το σπίτι του ήταν το τελευταίο στο δρόμο για την Άνω Φτέρη) αρραβώνιαζε την αδελφή του Ανθούλα με κάποιον από τον Μώλο. Το γλέντι γίνεται στο σπίτι του Αι’λο-Χαράλαμπου στον Κλειτσό ( τότε ο κόσμος για να πάει στήν Ανω Φτέρη πήγαινε απο το μονοπάτι στον Κλειτσό ) Παρ' όλες τις άσχημες συνθήκες, το... -
Ο αφελής ζήτουλας στη Γερμανία του 1960-1962
Ο αφελής ζήτουλας στη Γερμανία του 1960-1962 (Φτέρη, καφενείο Καραγιάννη 25/1/2017) Βρισκόμαστε καταμεσής του Χειμώνα και οι λιγοστοί χωριανοί που συναθροίζονται στο μοναδικό καφενείο του χωριού βρίσκουν την ευκαιρία για λίγες αναδρομές – αφηγήσεις απ’ τα παλιά. Μεταξύ των άλλων τό ’φερε η κουβέντα, πού αλλού, και για τα μνημόνια, τη Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τον γερμανικό λαό, πως κατάφερε μετά δυο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους, που προκάλεσε η ίδια, να είναι και πάλι ηγέτιδα δύναμη στην Ευρώπη κ.λπ. Κατά γενική διαπίστωση αυτό το οφείλει στην νοοτροπία του λαού της, που αγαπάει την πατρίδα του και είναι νομοταγής και πειθαρχημένος. Οπότε, ως πιο ειδήμων της παρέας, ο ιδιοκτήτης του καφενείου... -
Χρόνια δύστυχα – Χρόνια τυραννισμένα
Χρόνια δύστυχα – Χρόνια τυραννισμένα Αφήγηση Βασίλειος Δημ.Σταμοκώστας Θα μπορούσε κανένας να ονοματίσει τα κατοχικά και μετακατοχικά χρόνια με, πέραν των άλλων, τους βαρείς χειμώνες, και με αφορμή τις φετινές πολικές θερμοκρασίες. Χαρακτηριστικά θυμάμαι το Χειμώνα του 1945, όντας 8 χρονών, που περίπου το 75% των σπιτιών και αχυρώνων του χωριού είχαν γίνει στάχτη κατά την πυρπόληση των χωριών από τους Γερμανούς στις 15/8/1944. Τι απελπισία, τι καημός, τι αγανάκτηση, για τους ολετήρες της ζωής των δύστυχων κατοίκων της Δυτικής Φθιώτιδας και της Ελλάδας μας γενικότερα. Τι να προλάβει ο καθένας να συμμαζέψει από γεννήματα. Τριφυλλοσπόρια, καλαμπόκια,... -
Θέρος και αλώνισμα στη Φτέρη
Θέρος και αλώνισμα στη Φτέρη Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Την εποχή που υπήρχαν οι πατόζες, ο θερισμός γίνονταν μόνο με το χέρι. Με τα δρεπάνια!!!!Τότε καλλιεργούνταν όλα τα χωράφια που είχαν οι κάτοικοι της Φτέρης παντού. Έσπερναν σιτάρια όχι μόνο στα χωράφια του κάμπου αλλά ακόμα και στην Ανω Φτέρη. Σήμερα όλα αυτά τα χωράφια, αν δεν έχουν ήδη γίνει δάσος, σίγουρα είναι εδώ και πολλά-πολλά χρόνια ακαλλιέργητα!!!!Ο πατέρας μου έσπερνε σιτάρι περίπου τα 4-5 στρέμματα από το χωράφι μας στην άνω Φτέρη (σε πρόσφατο τοπογραφικό διαπίστωσα ότι είναι περίπου 10 στρέμματα. Ίσως το μεγαλύτερο κτήμα στην Ανω Φτέρη!!) Έσπερνε... -
Το συσσίτιο στο Δημοτικό σχολείο της Φτέρης
Το συσσίτιο στο Δημοτικό σχολείο της Φτέρης Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Σεπτέμβριος του 1965 που πήγα στην Α΄ Δημοτικού!!! Πού αλλού?? Στο 3θέσιο Δημοτικό Σχολείο της Φτέρης, που είχε τότε 108 παιδιά!!!! Κάθε μέρα πηγαίναμε στο σχολείο έχοντας μέσα στην τσάντα μας και από ένα κυπελάκι με χερούλι. Ήταν τσίγκινο ή εμαγιέ!!! Βλέπετε τότε δεν υπήρχαν τα πλαστικά!! Στο κυπελλάκι αυτό, η μαγείρισσα του σχολείου, η Κουκούλη Τασία, μας έβαζε το πρωϊνό μας, που πότε ήταν γάλα και πότε τσάϊ του βουνού. Τα είχε βράσει πρωΐ - πρωΐ στο μαγειρείο που ήταν στο Βόρειο μέρος της Δυτικής αίθουσας του σχολείου, προς τη μεριά του Αη-Βασίλη. Το τσάϊ πίνονταν. Το... -
Τα σκατζοχέρια
Τα σκατζοχέρια Αφήγηση Ιωάννης Η. Καραγιάννης Είχα μια σκύλα που είχε ειδικότητα στα σκατζοχέρια. Την λέγαμε Tσιτσιολίνα γιατί κουνιόταν πολύ. Όταν έβρισκε τον σκαντζόχοιρο τον γκλαφούναγε και δεν τον άφηνε να βγει απ τη φωλιά του. Πήγαινε λοιπόν η γυναίκα μου η Ρωξάνη, με ένα κουβά πλαστικό ,τον έπιανε και τον πέταγε στη καρότσα του αγροτικού αυτοκινήτου για να μην μπορεί να φύγει.Ένα βράδυ έβγαλε 6 εκεί πίσω από το σπίτι μου. Δεν μας άφηνε να κοιμηθούμε η μαγκούφα… Την άλλη μέρα ήρθαν κάτι γύφτοι στη Φτέρη και πούλαγαν πεπόνια. - Άμα σου δώσω 6 σκατζοχέρια, πόσα πεπόνια θα μου δώσεις? λέει η Ρωξάνη. Γυάλισε το μάτι του γύφτου μόλις άκουσε για σκατζοχέρια. - Θα σου δώσω πολλά λέει ο γύφτος… -... -
Το … δεκαρολόϊ
Το … δεκαρολόϊ !!!! Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης Πρίν λίγο καιρό, αποφάσισα να τακτοποιήσω το υπόγειο του σπιτιού μου στη Φτέρη, γιατί ήταν «πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι»!!!! Ανοίγοντας μιά από τις πολλές χαρτοκούτες, για να δώ τι έχει μέσα, βρήκα ένα μικρότερο χάρτινο κουτί, από κουραμπιέδες Υπάτης «Κεραμίδα», σχεδόν γεμάτο με …. δεκάρες και εικοσάρες!!!! Έμεινα αποσβολωμένος να τις κοιτάζω. Γυάλιζαν στο φώς που τις χτυπούσε!!! Ήταν απομεινάρι της παιδικής μου ηλικίας. Όταν μικρό παιδί έπαιζα με τα άλλα παιδιά δεκαρολόϊ, ανάμεσα στα κυπαρίσσια της Φτέρης δίπλα στη Ηρώο. Η σκέψη μου γύρισε πολλά χρόνια πίσω. Στις αρχές της 10ετίας του 1970. Εκείνη την εποχή όλα τα παιδιά του χωριού, είχαμε και παίζαμε με σιδερένιες μπίλιες από ρουλεμάν ή μεγάλους γυάλινους βώλους. Όσο... -
Ο Σινεμάς
Ο Σινεμάς Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Από τις αρχές της 10ετίας του 60, μέχρι περίπου τις αρχές της 10ετίας του 80, στη Φτέρη, κάθε Σαββατόβραδο είχε κινηματογράφο!!! Στο καφενείο του Καραγιάννη έπαιζαν κινηματογράφο οι Ντζουναίοι. Τα αδέρφια Κων/νος και Βασίλης Ντζούνας, από τη Σπερχειάδα. Ο ένας έπαιζε στη Φτέρη και ο άλλος πήγαινε στην Παλιοβράχα. Το επόμενο Σαββατόβραδο άλλαζαν χωριό. Τους θυμάμαι που έρχονταν με ένα τρίκυκλο λαδί χρώματος, μοτοσακό Zundapp, που στην καρότσα του είχαν την κινηματογραφική μηχανή και τις ταινίες σκεπασμένες με ένα μουσαμά. Αργότερα έρχονταν με ένα κίτρινο VW κλειστό (κλούβα). ¨Όπως έμπαινε το αυτοκίνητο στο χωριό φώναζε από το μεγάφωνο το έργο που θα έπαιζε, τα ονόματα των πρωταγωνιστών και την ώρα έναρξης. Έστηνε τη μηχανή πάντα, σ΄ένα τραπέζι μπροστά από το ψυγείο του... -
Η … κατ’νάρα !!!!!!
Η … κατ’νάρα !!!!!! (εικόνες και μνήμες από τη Φτέρη των 10ετιών 1960 & 1970) Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Ο Κυρτσο-Μήτσος ήταν Φτεριώτης. Κυρίτσης Δημήτριος ήταν το όνομά του. Ήταν ένας φτωχός γεράκος, κοντός με μουστάκι και τραγιάσκα, κι ένα κόκκινόμαυρο σακκούλι κρεμασμένο στον ώμο του, από το οποίο πάντα φαινόταν η λαβή μιας κλαδευτήρας. Θυμάμαι που πάντα φορούσε λαστιχένια παπούτσια. Πότε γαλότσες και πότε (όταν ήταν στεγνός ο τόπος), κοντά μέχρι τον αστράγαλο. Αυτός έμενε στον Κυρτσο-μαχαλά, ψηλά το χωριό και είχε λίγα γίδια (20-25 μαζί και 2-3 τράγους) που τα έβγαζε κάθε μέρα για βοσκή. Φτωχό, αγροτικό κυρίως χωριό η Φτέρη, που έσφυζε όμως από ζωή. Βέβαια υπήρχαν και οικογένειες που... -
Ο ….. Τσιλιμπόκας
Ο ….. Τσιλιμπόκας Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσιφτης «Μπροστά πάει ο Λαγγοράνης, πίσω ο Τσιλιμπόκας!!! Αϊντε τιριντάχ – τιριντάχ- τιριντάχ !!! Πρρρρ - Πρρρρρ!!!!! Α, στο διάλο Τσιλιμπόκα !!!!» Φτέρη. Πρώτα χρόνια της 10ετίας του 1970. Εκείνη την εποχή, στη Φτέρη υπήρχαν πάρα πολλά παιδιά. Πέρα από αυτά που πήγαιναν στο (εξατάξιο) Γυμνάσιο και κάθε μέρα γέμιζαν ένα λεωφορείο 32 θέσεων, στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού φοιτούσαν πάνω από 80 παιδιά!!! Το παιχνίδι στην Πλατεία του χωριού κάθε απόγευμα, κρατούσε μέχρι αργά το βράδυ. Τουλάχιστον μέχρι να βαρεθούμε ή μέχρι να πέσει το σκοτάδι, ώστε να μην είναι δυνατή η συνέχειά του. Τα παιχνίδια που παίζαμε: κυνηγητό, κρυφτό, Indeal, γουρούνα, σκατόλια, τσελίκα και φυσικά μπάλα. Πολλή μπάλα... -
Κάποτε τ΄ Αη-Γιαννιού !!!
Κάποτε τ΄ Αη-Γιαννιού !!! Αφήγηση Τσίφτης Βασ.Κω/νος - Καλησπερά-να σου Για- βρέ Γιάννο μου!!!! - Καλώς τα παλληκάρια !!! ……. ……. ……. Τ΄ Αη-Γιαννιού αύριο !!! Τελειώνει το 12ήμερο κι αρχίζουν τα σχολεία. Η μνήμη γυρίζει αρκετά χρόνια πίσω. Σα σήμερα το βράδυ, τα παιδιά της Φτέρης πήγαιναν στα σπίτια που είχαν Γιάννη και τραγουδούσαν το Γιάννο, δηλαδή τα κάλαντα που άρχιζαν με το παραπάνω δίστιχο. Τώρα πλέον δεν πάει κανένας !!! Χάθηκε και αυτό το έθιμο μέσα στο χρόνο!!! Κρίμα !!!!! Αυτά τα κάλαντα ήταν ιδιόρρυθμα. Παρ΄όλο που προσπαθώ να τα θυμηθώ, θυμάμαι μόνο κάποιο μικρό απόσπασμα. Τέλος πάντων, το να ψάξω να τα βρώ ολοκληρωμένα, είναι μια άλλη ιστορία. Πρόπερσι μόνο, τέτοια μέρα, που είμαστε 3-4 άτομα στο καφενείο και πίναμε τσίπουρα,... -
Ο αρκουδιάρης !!!
Ο αρκουδιάρης !!! Αφήγηση Κων/νος Βασ.Τσίφτης Ήρθε στο χωριό ο αρκουδιάρης Ένας μαύρος γύφτος ξεδοντιάρης……. Πέρασαν τόσα χρόνια από τότε, που δε θυμάμαι πλέον, αν ήταν πράγματι ξεδοντιάρης!! Σίγουρα πάντως, ήταν γύφτος!! Μαυριδερός, με τραγιάσκα, άσπρο μουστάκι στριφτό, πουκάμισο από αλατζά, γιλέκο καφέ (δεν ξέρω αν ήταν από τη βρώμα ή αν ήταν το χρώμα του) και παντελόνι στενό με κοφτές τσέπες (χασάπικες). Ηταν αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά και πρίν αρχίσουν τα σχολεία. Ετος?? Περίπου στο 1967-1970!!! Μπήκε στο καφενείο του Καραγιάννη Ηλία, κρατώντας στο ένα χέρι την άκρη της αλυσίδας που ήταν τυλιγμένη γύρω από ένα ματσούκι (για να κρατάει σε... -
Το καρέλι του Γρηγόρη Καραγιάννη
Το καρέλι του Γρηγόρη Καραγιάννη (Ή αν θέλετε «Κανένα πρόβλημα δεν είναι άλυτο!!») Αφήγηση Κώστας Τσίφτης Φτέρη. Αρχές της 10ετίας του 1970. Ο δρόμος για τον Κλειτσό δεν είχε ακόμα γίνει. Για να πάς εκεί πεζός ή με ζώο, υπήρχαν 2 δρόμοι. Ο ένας, από το Ανατολικό μέρος της συνοικίας, περνώντας το Αρκουδόρεμα πάνω από το παλιό ξύλινο γεφύρι (υπάρχει ακόμα !!!!!) και ο άλλος, από το Δυτικό μέρος της συνοικίας, κατεβαίνοντας στο ρέμα πίσω από την εκκλησία και αναβαίνοντας το παλιό πέτρινο καντερίμι, μπροστά από τη βρύση της Μάρως. Ο Κώστας Παπαφωτίου ήθελε να ανακαινίσει το παλιό πατρικό του σπίτι (του Θανασούλα), που βρισκόταν προς το Δυτικό μέρος του Κλειτσού, δίπλα στο σπίτι του Πετσάλα. Υπήρχε όμως ένα αξεπέραστο για την εποχή πρόβλημα!!!!!! Πώς θα... -
Θα το φοράω κάθε Κυριακή
Θα το φοράω κάθε Κυριακή Αφήγηση Γιάννης Η. Καραγιάννης Βρισκόμαστε γύρω στο 1963-64.Στο καφενείο βρίσκεται η γνωστή πελατεία της Φτέρης και η ώρα περνά με καφε,τσιπουρο ,δηλωτή και συζήτηση επί παντός επιστητού. Σε ένα τραπεζάκι κάθετε ο Στέλιος ο Σταμοκωστας 85-87 χρονών τότε.Ο Στέλιος ήταν αγρότης ,είχε και αμπέλια στο καμπο,και μάλιστα επειδή είχε κάνει και στην Αμερική ,ήταν ο πρώτος που είχε φέρει κλήματα όταν είχε επιστρέψει στη Ελλάδα από ποικιλίες που δεν υπήρχαν τότε στη περιοχή. Είχε φτιάξει μόνος του ένα αυτοσχέδιο τσιμπούκι για να καπνίζει το καπνό του,που σημειωτέον οι... -
Η κουσκούτα και ο λαγός
Η κουσκούτα και ο λαγός Αφήγηση Δημήτριος Βασ.Θραψίμης Βρισκόμαστε γύρω στο 1940 Σεπτέμβριο μήνα περίπου εποχή που γινόταν η συλλογή του τριφυλόσπορου.Στη Φτέρη αλλά και στη ευρύτερη περιοχή εκείνη την εποχή ο τριφυλόσπορος είχε πολύ κουσκούτα.Η κουσκούτα είναι ένα ζιζάνιο που ήταν δύσκολο να την καταπολεμήσουν οι αγρότες εκείνη την εποχή και η παρουσία της μείωνε ανάλογα την αξία του παραδιδόμενου τριφυλοσπορου και αν υπήρχε σε μεγάλη ποσότητα δεν τον παραλάμβαναν καθόλου..Υπόψη ότι ο τριφυλόσπορος ήταν ένα προϊόν που απέφερε ένα ικανοποιητικό εισόδημα στους αγρότες εκείνη την εποχή.Η συγκέντρωση του σπόρου γινόταν στη Λαμία σε συγκεκριμένα σημεία οπού υπήρχαν γεωπόνοι υπάλληλοι της... -
Επικίνδυνα Παιδικά Παιχνίδια
Επικίνδυνα Παιδικά Παιχνίδια. Αφήγηση Τσίφτης Κώστας Φτέρη. Τέλος 10ετίας 1960 - Αρχές 10ετίας 1970. Περίπου 20 χρόνια από το τέλος του Εμφυλίου. Επταετία. Ό,τι πολεμικό υλικό υπήρχε – και υπήρχε αρκετό - κρυμμένο σε αχυρώνες, χατήλια και υπόγεια, ο κόσμος επειδή φοβόταν, το πετούσε στα σκουπίδια. Στο χωριό 2 ήταν τα σημεία που τα πετούσε. Το ένα ήταν η «Πουρνάρα» πίσω από τα Παραπεραίϊκα προς τα Μετόχια (πίσω από το σπίτι του Νταλιάνη Νίκου) και το άλλο στη «Σάρα», πίσω από την εκκλησία (εκεί που ήταν παλιότερα τα σφαγεία). Πιτσιρικάδες εμείς με κοντά παντελόνια και το λάστιχο (σφεντόνα) στην... -
Μαζέψτε τις να μην πεδικλωθώ
Μαζέψτε τις να μην πεδικλωθώ….. Αφήγηση Κώστας Τσίφτης Φτέρη. Αρχές 10ετίας 1980. Χειμώνας στο καφενείο του Καραγιάννη. Γύρω από την ξυλόσομπα καθόμαστε 6-7 άτομα, μεταξύ των οποίων και δύο (οι Γ.Κ. και Χ.Μ.) οι οποίοι είχαν μια έντονη και μεγάλη συζήτηση, περί …….. γυναικών και σχετικά με την ερωτική τους δραστηριότητα !!!! Σε μια καρέκλα καθόταν η Καραϊνου Λένη (γιαγιά του Ηλία), η οποία δεν μιλούσε, γιατί πότε παρακολουθούσε την τηλεόραση και πότε την … έπαιρνε ο ύπνος!!! Το βέβαιο όπως αποδείχτηκε αργότερα, ήταν ότι παρακολουθούσε και τη συζήτηση αυτών των 2!!! Κάποια στιγμή επειδή είχε πέσει η φωτιά στη σόμπα, η γιαγιά σηκώθηκε, πήγε και πήρε ένα ξύλο και γύρισε να το ρίξει στη σόμπα. Επειδή αυτοί οι 2 που είχαν την τόσο «φλογερή»...
fteri-fthiotidos.gr All rights reserved